Sương tối mịt-mù, non sông như chết, đó là cái cảnh-tượng thế nào? Chăn đơn gối chiếc, lăn-lóc một mình, ấy là cái cảnh-ngộ làm sao? Ấm chè siêu thuốc, bầu-bạn hôm mai, lại là cái trạng-huống thế nào? Một thân Mộng-Hà đương vào cả bấy nhiêu cái nông-nỗi thảm-thương thì còn gì là đời chàng nữa? Chàng ốm song không biết ốm tự đâu ra, cũng không biết ốm sao chóng thế! Chén men vừa cạn, siêu thuốc liền kề, dong-mạo võ-vàng, thịt xương rời-rạc. Chàng không khỏi tự mình lo sợ, quỷ bệnh nếu mà không khu-trục được, thần mồ ắt sẽ rủ-rê đi, suốt ngày trong dạ ưu-phiền, nhân thế mà bệnh càng thêm nặng. Đại phàm tâm tình người ốm, cần được thư-thái chứ không nên nghĩ-ngợi; sự sống thác của người ốm cầm ở tay người hầu bệnh, mà thuốc-thang chỉ là vật phụ mà thôi. Giường bệnh nằm co, dậy không dậy được; miệng khô cổ ráo, bực-rọc trăm chiều, trong những lúc ấy thường hay khêu nên đến hàng trăm mối nghĩ. Giá ốm ở nhà thì người hầu bệnh là người trong cốt-nhục, thuốc-thang ăn uống, để ý trông nom, trò-chuyện hỏi-han, tìm đường yên-úy; ăn-cần săn-sóc, cốt làm cho người bệnh được quên nỗi đau khổ trong mình. Đến như ốm ở nơi đất khách bơ-vơ, thì nỗi khổ thôi còn phải nói. Một bóng một đèn, nào ai thân-thích, ngoài bình thuốc đắng, không còn có chi là vật để chữa bệnh, dù cũng có người hầu-hạ, rũ chiếu buông màn, nấu thang dâng thuốc, nhưng không phải người trong xương thịt thì tình-ý vẫn không khỏi hững-hờ. Mộng-Hà trong cơn sầu muộn, thường thường vẫn nghĩ đến mẹ già, chắc hẳn mẹ ta bây giờ vẫn đinh-ninh ta được bình yên, sớm tối nương thềm mong-mỏi. Lại nghĩ đến anh là Kiếm-Thanh, bên trời lận-đận, tin-tức không thông, chắc hẳn bây giờ cũng không biết là ta giường bệnh kêu rên, hơi tàn thoi-thóp. Nếu chẳng may mà ta số tận mình cùng ở nơi đất khách, thì tấc dạ nhớ anh, tan-tác đã đau cho đàn nhạn; chút tình mớm mẹ, phụ-phàng lại thẹn với chim ô. Mộng-Hà suốt ngày mê-man, lo-lường trăm mối, khí sắc ngày càng thảm-đạm, bệnh thế ngày càng nặng-nề, thuốc uống vào như đá quăng xuống bể mất tăm mất hút. Chẳng bao lâu mà một người thiếu-niên, anh-tuấn, đã thành ra một cái du-hồn vơ-vẩn ở ngoài bãi tha-ma.
Cứ lấy cái tình-cảnh chàng ốm, nông nỗi chàng ốm m
