184
NHO-GIÁO
THIÊN III
NHO-GIÁO ĐỜI THANH
(1644 — 1911)
I. — TÌNH-TRẠNG NHO-GIÁO ĐỜI THANH
Nhà Thanh đối với Nho-giáo. — Nhà Thanh là nòi dống người Hồ ở vùng núi Tràng-bạch, phía đông-bắc đất Mãn-châu. Năm Vạn-lịch thứ 11 (1583) có người tù-trưởng tên là Nộ-nhĩ-cáp-xích quật khởi lên đánh lấy các bộ-lạc, rồi đến năm Vạn-lịch thứ 44 (1610) xưng làm đế, tức là vua Thái-tổ nhà Thanh. Thái-tổ phá quân nhà Minh ở Thẩm-dương, lập thành một nước có thế lực rất mạnh.
Vua Thái-tổ và vua Thái-tôn đều có chí lớn và rất chú ý đến việc học. Lúc đầu người Mãn-châu không có văn-tự, nhà vua bèn lấy chữ Mông-cổ hợp với tiếng người bản-xứ đặt ra lối chữ riêng, bắt các hoàng-tử và con các quan phải học tập đạo Nho.
