Môn-nhân là Trần Cửu-xuyên hỏi rằng: « Tiên-sinh thở than về việc gì?» — Ông nói rằng: « Cái lý ấy giản dị minh bạch như thế, mà chìm lấp hằng mấy trăm năm!» — Trần Cửu-xuyên nói: «Cũng vì Tống-nho theo cái giải nghĩa của chữ tri, nhận thức thần 識 神 làm tính thể 性 體, cho nên sự văn-kiến càng ngày thêm nhiều, mà sự làm ngăn lấp cái đạo càng ngày thêm sâu vậy. Nay tiên-sinh phát-minh ra hai chữ lương-tri, ấy là cái diện-mục thật của loài người xưa nay, còn có điều gì mà nghi ngờ nữa?» — Ông nói: «Phải. Ví như người nhận lầm mộ của người khác họ làm mộ tổ mình, làm thế nào mà phân-biệt được? Chỉ có cách mở ra, rồi lấy máu con cháu mà thử, thì phải hay không, rõ ra đó. Hai chữ lương-tri của ta thật là một giọt cốt huyết của các bậc thánh tương truyền từ nghìn xưa vậy.» Ông lại nói: «Ta đối với cái thuyết lương-tri là bởi ở chỗ bách tử thiên nạn mà tìm thấy được, bất-đắc-dĩ đem nói rõ ra, chỉ sợ học-giả cho là dễ, để ngắm chơi, chứ không chịu dùng công-phu mà thực-hành, thật là phụ mất cái biết ấy vậy.» (Phục-lục, II).
Hai chữ «lương-tri» nói ra thì dễ lắm, nhưng kỳ thực biết cho rõ rất là khó. Ta chớ nên khinh thường mà không xét cho thật tường tận. Cái thuyết trí-lương-tri 致 良 知
