Trang:Nho giao 2.pdf/58

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

58
NHO-GIÁO


không cho việc ấy là việc chính của tâm, thì không giúp cho chóng lớn.

Có việc mà bỏ sao-nhãng hay là muốn cho chóng tốt, chóng hay, thì lại là làm hại cái khí hạo-nhiên. Đừng bắt-chước như một người nước Tống lo cây lúa mọc không được chóng lớn, đem nhổ gốc lên cho cao, thành ra lúa chết cả.

Sự tu-dưỡng cũng vậy, cứ phải từ từ mà nuôi cái khí hạo-nhiên lên cho tốt. Đừng bỏ quên, đừng vội-vàng, thì ắt có ngày trông thấy cái hiệu-quả mỹ-mãn vậy.

Tự-đắc. — Cái học của Mạnh-tử là cần phải theo thiên-lý mà tự-cường tự-động, để cầu lấy sự tự-đắc, nghĩa là cầu lấy được cái vui về đạo. Cho nên nói rằng: « Quân tử thâm tháo chi dĩ đạo, dục kỳ tự đắc chi giã. Tự đắc chi. tắc cư chi yên; cư chi yên, tắc tư chi thâm: tư chi thâm, tắc thủ chi tả hữu, phùng kỳ nguyên; cố quân-tử dục kỳ tự đắc chi giã 君 子 深 造 之 以 道,欲 其 自 得 之 也.自 得 之,則 居 之 安;居 之 安,則 資 之 深;資 之 深,則 取 之 左 右,逢 其 原;故 君 子 欲 其 自 得 之 也: Quân-tử theo đạo mà hiểu cho sâu cái đạo, là muốn tự mình riêng được cái vui về đạo. Đã tự mình riêng được cái vui về đạo, thì ở với đạo lúc nào cũng yên; đã ở với đạo lúc nào cũng yên, thì cái vốn sẵn có