Trang:Nho giao 3.pdf/19

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

19
NHO-GIÁO


sách cổ; Hoài-nam-vương, Lưu-An, tuy sùng Lão-học, song các nho-giả ở đất Sơn-đông cũng theo về rất nhiều. Trong đời vua Cảnh-đế lại có Văn Ông làm thái-thú ở đất Thục, mở nhà học nhà hiệu ở Thành-đô để dạy dân. Về sau vua Vũ-đế mới bắt các châu quận mở nhà học nhà hiệu khắp cả mọi nơi. Đến cuối đời nhà Tây-Hán, tức là vào quãng đầu Tây-lịch kỷ-nguyên, thì không những là ở châu quận có nhà học nhà hiệu, mà đến các hương-ấp cũng có nhà tường nhà tự. Ở nhà học nhà hiệu thì học các kinh, ở nhà tường nhà tự thì học sách Hiếu-kinh.

Cách tuyển cử. — Cách tuyển-cử ở đời Lưỡng-Hán chia ra làm ba hạng: một là hiền-lương, phương-chính 賢 良,方 正; hai là hiếu-liêm 孝 廉; ba là bác-sĩ đệ-tử, hay là mậu-tài 茂 才. Phép tuyền-cử thì ở các châu quận cứ theo nhân số nhiều ít mà cử lên:

Chỗ 10 vạn người trở xuống, thì ba năm cử một người.

Chỗ 20 vạn người trở xuống, thì hai năm cử một người.

Chỗ 20 vạn người trở lên, thì mỗi năm cử một người.

Chỗ 40 vạn người trở lên, thì mỗi năm cử hai người.