Tuy vậy, Hoàng-diệu không lấy làm mừng, vì ông chắc rằng: người Pháp không khi nào chịu để cho Bắc-kỳ ở ngoài vòng quyền-thế của họ. Thế mà binh-khí của mình còn thua binh-khí của họ, thì cái giải đất phía trong cửa biển Hải-phòng, lẽ tất nhiên không giữ được toàn.
Quả-nhiên như vậy.
Năm Nhâm-ngọ (1882), tháng 3, ngày mồng 2, cửa biển Hải-phòng đương im lặng, bỗng thấy còi hét dữ-dội, sóng biển nổi lên ầm-ầm, hai chiếc tầu binh xăm xăm tiến vào. Đại-tá Henri-Rivière theo lệnh Súy-phủ Sài-gòn, đem quân tới đó.
Bấy giờ vua quan nước ta làm một việc gì cũng sợ trái với hòa-ước, hoặc lại sinh sự lôi-thôi, cho nên khi đã biết là thuyền quân của nước Pháp, thì cứ mặc ý để cho người ta tự-do đi đâu thì đi, không giám hỏi đi có việc gì.
Đậu ở Hải-phòng vài ngày cho người lên bộ dò xét tình-hình các nơi, tới bữa mồng 6 tháng ấy, Henri-Rivière truyền lệnh mở máy theo giòng Nhị-hà chạy lên Hà-nội.
Chiều hôm ấy, tầu đến Hà-nội, Henri Rivière đóng quân ở đồn Thủy, rồi sai người báo vào trong thành.
Được tin Henri-Rivière đem quân ra đó, Hoàng-diệu biết là có biến đến nơi, liền mời các quan trong thành đến nhà hội-đồng bàn cách đối-phó.
Một lát, trên hai rẫy ghế trong nhà hội-đồng, người ta thấy đủ mặt các viên quan lớn, Hoàng-diệu ngồi ở chiếc ghế chính giữa tuần-phủ, Trần-bình-Tri, Bố-chính Hoàng-hữu-xứng, Án-sát Tôn-thất-bá, và Đề-đốc Lê-trinh
