Trang:Phat giao dai quan.pdf/86

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 84 —

Còn trật-tự trong tăng-già thời các tỉ-khưu chia ra làm ba hạng: một là hạng sa-di (sramanera), hay là tiểu-sa-môn, phải ít là năm năm mới được lên (có sách nói là mười năm); hạng « trung-sa-môn » (sramana), năm năm hay là mười năm; hạng « thượng-tọa » (thera), là bậc kỳ-cựu trong giáo-hội. Cao hơn nữa thì có một vài ông pháp-sư hay hòa-thượng (和 尚 = upadhyâya), hay là một ông « kiết-ma-a-đồ-lê » (羯 摩 阿 闍 梨 = karmatjarya). Tức như ta gọi nôm là: Tiểu, sư bác, sư ông, sư cụ vậy.

Công việc trong tăng-già thời chỉ có việc tụng-niệm mà thôi, những việc cúng-bái là thêm vào về sau. Ngày mồng một và ngày rằm thời làm lễ « bố-tát » (布 薩 = uposatha), tức là lễ sám-hối, các tỉ-khưu đồng-thanh tụng hai-trăm-năm-mươi điều trong kinh « Ba-la-đề-mộc-xoa » (Prâtimoksha), người nào có tội gì thì phải xưng lên. Cuối năm lại có một kỳ tổng-sám-hối nữa (gọi là pavarana), tăng-chúng phải đến đủ mặt cả không được vắng ai, người nào đau ốm cũng phải khiêng đến. — Hồi sinh-thời Phật, hơn bốn-mươi năm truyền-giáo và quản-lý tăng-già, công việc trong giáo-hội chỉ có thế mà thội. Về sau, Phật nhập nát-bàn rồi, môn-đồ tưởng nhớ đến tôn-sư mới tô tượng thờ, từ đó thành ra tục thờ tượng Phật vậy.

Ấy đại-khái luân-lý chế-độ của đạo Phật như thế. Đây là nói về đạo Phật hồi sơ-thủy, nghĩa là hồi Thích-già còn tại thế mà thôi, sau này đạo