Xem như trong một xứ Á-đông nầy — không kể những ông vua đã mất nước rồi mà những nước mạnh họ chỉ để làm con nộm, con bồ-nhìn để đè dân bản-xứ — thì chỉ có vua Xiêm và vua Nhật đủ quyền-phép đáng xưng là ông vua mà thôi. Âu-châu bây giờ dân-chủ đã đến 14 nước mà quân-chủ chỉ sót lại có 12 nước.
Còn bên Mỹ-châu thì chẳng có một nước nào quân-chủ, Vậy thì ta có thể nói quyết rằng: trong trái đất nầy chỉ có 8.000 triệu người, mà số dân có vua thì không được một phần trong số mười.
Vẽ-vang thay cái oai-quyền quân chủ! gớm ghê thay cái dục-vọng của quân-chủ! Đương hồi thượng-cổ trung-cổ, dân-chúng còn hèn-yếu ngu-dốt, cho nên bất-câu loài dân nào cũng phải có cái quyền quân chủ để bao bọc cho dân, dạy dỗ cho dân, che chở cho dân; đương cái thời đó, thì quân-chủ thiệt là một vị thuốc rất hay cho loài người hồi đó.
Khốn-nạn thay cái tính loài người: thấy người ta tôn-trọng mình bao-nhiêu thì mình lại thêm kiêu-ngạo bấy nhiêu; thấy người ta kính-nể mình bao-nhiêu thì mình lại càng tự thần thánh bấy nhiêu; thấy người ta chiều-chuộng mình thì mình lại muốn ngồi lên đầu ngưới ta! Không những thế, lại muốn truyền cho con cháu đời nầy qua đời khác, coi như cái gia-tài riêng của mình; Đất muốn cho ai thì cho như là bán ruộng, còn dân thì làm như bọn mọi vậy.
Ta thử xem từ xưa đến nay, bất cứ vua nào, hễ cướp được nước lên làm vua thì tìm đủ cách để
