cũng phải mất; lo đã được thời lại lo mất. Dẫu lo có nhớn bé, mất có nhiều ít khác nhau mà các cái lo đó thật đều là đê-tiện. Đê-tiện thay cái lo! — Cái lo thế nào là sung-sướng? Như ông vua Sắt ở Hoa-kỳ, giầu có không biết bao nhiêu triệu, để ra năm trăm triệu tiền Hoa-kỳ, ngày chỉ ngồi lo không biết lấy cách gì tán hết cho đắc-nghi. Như cái lo đó, nghĩ thật là sung-sướng. Sung-sướng thay cái lo! — Cái lo thế nào là knốn-khổ. Xưa có một văn-sĩ ở Trung-quốc, gần đến tiết trùng-cửu, ngồi trông cảnh mưa gió mà làm thơ, mới ngâm được một câu rằng: « Đầy thành mưa gió giáp trùng-dương. » Sực thấy người xã vào thu tiền thuế thời lo quá mà cụt mất hứng thơ, rồi cũng không nối được thành bài. Lại cũng có nhiều người lo ăn lo mặc, lo công lo nợ, lo ốm lo đau, lo tội lo vạ, lo chồng lo con, lo con lo vợ. Những cái lo đó, nghĩ thật là khốn-khổ. Khốn-khổ thay cái lo! — Cái lo thế nào mà sống? Thơ Chi-Hào trong kinh Thi thác làm nhời con chim mà nói rằng: « Từ lúc giời chưa mưa gió, lấy rễ cây râu, ràng-rịt cửa tổ. » Ông Mạnh-tử nói rằng: « Thế rồi mới biết sống ở lo. » Lo như thế là lo mà sống, đáng sống thay cái lo! — Cái lo thế nào mà chết? khi ta thuộc về đời Đường ở Trung-quốc, Cao-chính-Bình sang làm đô hộ, bị quân ông Phùng-Hưng vây phủ, không biết làm thế nào, rồi lo quá mà chết. Lo như thế là lo mà chết, đáng chết thay cai lo! — Cái lo thế nào là hữu-tình? Xưa có một người đàn-bà lấy chồng học-trò nghèo, đến khi chồng được đi làm quan thời buồn-bã mà khóc. Có người hỏi vì cớ sao?. Nói rằng: nguyên cảnh nghèo thời hai vợ chồng chỉ có nhau, ân-ái đầm-thấm; nay chồng đi
