Trang:Tap dien thuyet cua Phan Boi Chau.pdf/14

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 4 —

không dụng chánh-sách áp-chế dân nước ta; trọng dân trai ta bao nhiêu thì cũng trọng dân gái ta bấy nhiêu, trình-độ quốc-dân tròng cho mỗi ngày mổi cao mải mải chắc là trung-đẵng nử-học-đường, cao-đẵng nử-học-đường, sư-phạm nử-học-đường, chuyên-môn nử-học-đường, một ngày một đặt thêm nhiều nữa. Ngọn đèn học-vấn chắc ngày càng khêu cao, cánh cửa văn-minh chắc càng ngày càng mở trống; chị em ta nếu hay hết lòng ra sức lo dò-dặn cho đến gộc duy-tân, thăm hỏi cho ra đường tự-trị; như thế nào là tư-cách độc-lập mới được hoàn-toàn; như thế nào là đường lối tự-do mới được chánh-đáng; đối với gia-đình nên thế nào, đồi với xả-hội nên thế nào, đối với quốc-gia nên thế nào? lại như với cá-nhân thì chức-phận các chị em càng thêm thân-thiết nửa.

Tôi xin bày mấy câu ngu-lậu với các chị em, thì chỉ có bốn đều: một là chị em phải biết chị em cũng là người. Hai là chị em phải biết chị em cũng là dân trong nước. Ba là chị em phải biết chị em cũng nên có nghĩa-vụ như con trai. Bốn là chị em phải biết chị em cũng-nên được quyền-lợi như con trai. Ở trong bốn đều ấy, đều thứ nhất thứ nhì, tôi đã nói lược lược như trên kia rồi, bây-giờ tôi không phải dài lời làm gì nữa; tôi chĩ xin giải-thích đều thứ ba, đều thứ tư cho chị em rỏ: Nghĩa-vụ các chị em nên như thế nào? Trước nhất là nghĩa-vụ ở trong gia-đình: Khi đương làm con gái, thì có nghĩa-vụ đối với cha mẹ, bà-con mình; thờ cha kính mẹ, hiếu-thuận làm đầu; nhưng phải biết phục-tùng về đường lẽ phải. Đối với bà-con thì hòa-mục làm quí; nhưng phải biết khuyên-răn mọi đều dở, dúp-rập mọi đều hay; ta biết sự độc-lập có như thế mới thành-công, tự-do có như thế mới hợp lẽ, ta cũng muốn bà-con ai nấy như mình. Đến khi đã có chồng rồi, thì phải lo làm sao cho khỏi phiền-lụy đến chồng, có lợi-ích cho người chồng. Đến khi đã có con rồi, thì lo làm sao cho con mình nên một người quốc-dân tốt. Như thế thì nghĩa-vụ đối với gia-đình