Nếu ta đem số tư-bản của người ngoại-quốc mà tách bạch ra, thì những tư-bản về việc canh-nông không mấy. mà dùng vào việc công-nghệ nhiều, đến như về công-cuộc buôn bán, thì tư-bản của ngoại-quốc — ta nên nhớ luôn rằng Hoa-kiều ở phần nhiều — hơn tư-bản của người Pháp.
Bởi vậy cho nên trong 19.676.831 frs dùng vào việc canh-nông, thì 13.201.575 frs. của người Pháp, mà người ngoại-quốc chỉ có 6.475.256 frs. mà thôi. Đến như các công-cuộc kỹ-nghệ, thì số tổng-cộng là 96.408.535 frs. mà chia ra như sau này: tư-bản của người Pháp: 72.243.375 frs; tư-bản của người ngoại-quốc: 24.165.150 frs. Sau hết đến tư-bản để buôn bán, tổng cộng lại là 107.829.460 frs. thì người Pháp chỉ có 41 418.950 frs, mà người ngoại-quốc — số đông là Hoa-kiều — có những 6 410 510 frs.
Giá bạc bấy giơ chỉ lên xuống từ 2f.50 cho đến 3f00, mà năm ấy đến năm nay, tuy xa cách gần 20 năm giời, thì tình-thế e cũng có nhiều phần thay đổi, song le cái thực-lực của Hoa-kiều ở ta, so với mấy năm ấy về trước, thì phương diện nào là cũng hơn xưa, thế thì tư-bản của họ bây giờ, có lẽ gấp mấy những ngày ấy nữa. Đây là nói chung về Hoa-kiều ở nước ta, nhưng bề nào thì bao giờ Hoa-kiều ở Nam kỳ cũng chiếm một phần lớn.
Kể sự giầu của năm bang Hoa-Kiều trong Nam-Kỳ, thì bang Phúc-Kiến là hơn, mà bang Quảng-Đông là thứ, còn các bang kia cũng chỉ tầm thường mà thôi. Có một người Tầu — người trong báo-giới — đã xét đến cái tổng-số tư bản của Hoa-Kiều, chưa kể đến các của bất-động-sản, như là nhà cửa đất cát, và vốn liếng các nhà máy gạo, các xưởng máy, các thương-hội lớn v... v... thì tính phỏng, cứ bỏ rẻ mỗi người Hoa Kiều hơn bù kém có 300 p. 00 trong tay, nếu kể tất cả những cái trên kia, thì tư bản không kém gì 500 triệu; thế thì đủ biết tư bản của họ to là nhường nào?
Họ lập cả nhà ngân-hàng nữa. Hiện nay, họ có hai nhà ngân-hàng trong Nam-Kỳ, làm cơ-quan tài-chính của họ: một
