Lại chẳng thấy kêu buồn con mối?
Tắc lưỡi kêu, khơi mối não-nùng;
Ấy xưa cự phú Thạch-Sùng,
Bởi đâu thương tiếc, cho lòng còn căm.[1]
Lại lắm kẻ còn lăm phú quí,
Lấm đầu lươn luồn lụy vào ra;
Chồng chồng vợ vợ vinh hoa,
Mà trong vinh hiển xót-xa đã nhiều.
Cũng có kẻ hồn tiêu mũi bể,
Nhọn chào tan giọt lệ gia hương.
Người thời tội gánh nợ mang,
Kẻ thời con bán vợ nhường chia tan.
Đời sâu thám muôn vàn xiết kể,
Cảnh phong-lưu ai dễ hơn thầy:
Bụi hồng mặc khách đông tây,
Quầy than đủng-đỉnh, tháng ngày tiêu-rao.
Nhà gianh cỏ leo-teo mà mát,
Cơm muối rưa xuông nhạt càng thanh.
Đòi khi ngọn núi đầu ghềnh,
Vui duyên giăng gió, mặn tình cỏ hoa.
Khi than đắt, rượu ba bẩy hớp,
Vợ, chồng, con, hòa hợp một đoàn;
Thú vui lắm thú thanh nhàn,
Khúc ca tiếng hạc, cung đàn gió thông.
Sướng đến thế, mà không biết sướng;
Còn than thân, mong tưởng như ai.
- ▲ Con mối hay tắc lưỡi, người ta tương truyền rằng ấy là ngươi Thạch-Sùng khi trước. Ngươi Thạch-Sùng, người đời nhà Tấn ở bên Tầu, nhà giầu nhất nước; sau bị cướp phá, tự vẫn chết, hồn còn tiếc của, hóa làm con mối, hay tắc lưỡi. Cho nên con mối cũng gọi là con Thạch-Sùng.
