Bộ chuyện Tuyết-Hồng lệ-sử
Các nhà tiểu-thuyết cũ thường thường chép chuyện gì cũng muốn cho có đoàn-viên, các nhà tiểu-thuyết mới thường thường hay bỏ một đoạn dưới muốn để cho duyệt-giả thêm một phần hi-vọng thèm-thuồng không biết sau ra làm sao.
Quyển Tuyết-hồng lệ-sử là một tập văn nhật-ký của Mộng-Hà. Chuyện Mộng Hà như thế lấy gì làm hay, lấy gì làm phải, Từ Trẩm Á tội gì đem cái tài học mà sửa soạn cái văn ấy đến hai lần. Xem hết các bài tựa mới biết khi trước Từ Trẩm-Á đã làm một quyển Ngọc-lê-hồn, sau soạn quyển Nhật-ký này, đặt tên là Tuyết-hồng lệ-sử, thì quyển Ngọc lê-hồn như cá khu xác, mà Quyển Tuyết hồng ví như một cái linh-hồn.
Bỉ-nhân duyệt qua quyển Tuyết-hồng lệ-sử, những tiếc rằng chỉ đến khi Mộng-Hà đi du-học là hết, vậy phải thám-sát đến cả quyển Ngọc-lê-hồn thì mới biết chuyện sau như thế này, vậy nên phụ dịch cho đủ.
Đoạn văn này là của Từ Trẩm-Á chép vì cớ sao mà có quyển nhật-ký ấy.
Lời kết-luận của người dịch
Người ta trừ phi cây gỗ, hòn đá, ai là không có tình, cái diễm-tình hay làm cho người ta vui, cái ái-tình hay xui cho người ta buồn; đương lúc chưa vui chưa buồn thì hớn-hớn, hở-hở, như hoa mới nở, như trăng đương lên, như dịp Nghê-thường, như khúc Vũ-y; đến lúc hết vui, hết buồn thì lại ngây-ngây, ngất-ngất, như giấc mộng Thảo-kiều, như câu ca Ngọc-hụ, như tiếng linh trên đường thục-đạo, như phiếm đàn trên bến Tầm-dương, nước chẩy mây trôi, hoa tàn nguyệt khuyết, vậy những bậc hiền-triết thường hay đem một vốc nước mắt thương thời để điểm-xuyết ra lời văn cảnh-ngữ. Như quyển Tuyết-hồng lệ-sử này là cái văn đau lòng của Từ Trẩm-Á, nghĩa là cũng một cái văn tả tình như là tả cái tình của Trương Quân-Thụy, Thôi Oanh-Oanh đã khó tả, cái tình của Trác-văn-Quân, Tư-Mã Tương-như cũng lại khó, bây giờ lại đem cái tình của người không nên dùng tình mà cứ phải dùng, cứ dùng mà không đến nỗi lầm vì tình, thì lại càng khó nữa.
Người ta đến sự lầm vì tình thì buồn lắm. Người đẹp trái duyên, danh-sĩ lỡ thời, như lá vàng, như hoa rụng, như ngọn đèn buổi sáng, như tiếng trùng đêm thu
