thấy mình nằm duỗi ở trên giường, có một người đang cầm tay mà bắt mạch, và ông cụ Thôi cũng ngồi ở bên cạnh, thì ra ông cụ ấy thấy tôi đau, đã đón được thầy thuốc cho tôi.
Thầy thuốc ấy tên là Phi sinh, là một thầy thuốc rất danh tiếng, xem mạch xong rồi nói rằng: « Bệnh này ở quả tim, nhưng mà cũng mới cảm, nên đừng để có sự gì buồn-bã và giận dỗi thì tức khắc khỏi dần. Nếu không kiêng được hai sự ấy thì thuốc nào cũng không chữa được.» Nghe nói tôi cũng biết rằng đúng bệnh của mình, nhưng cái dây sầu khó cắt, cái khối giận không tan, nên cái bụng cứ lan-man lẩn-quẩn, không dứt đi được.
Bằng-lang thì cứ thậm thụt chạy đi chạy lại như mắc cửi.
Đến ngày thứ tư tôi đã hơi tỉnh-tao, thấy Bằng-lang cầm thư đi trước và Thu-nhi bưng hai chậu hoa lan để lên bàn.
Tôi hỏi: — Đâu có? — Nó nói rằng:
— Mợ tôi bảo đem đến để đỡ một thang thuốc cho thầy.
Tôi cảm tình quá, vội mở thư ra xem. Thư rằng:
« Thơ rượu vừa xong, bệnh đâu mà chóng thế?
« Buồng khuê nghe tin ấy mà kinh hồn. Nhưng trong ngoài cách tuyệt, vì một sự tị-hiềm nên không thể đến thăm hỏi nhau được; sốt lòng sốt ruột không thể nói với ai được. Nghe cái bệnh của anh là tại say rượu. Song mà, gây bệnh thời là vì thương tình. Một cục máu khạc ra đừng coi làm thường: bể tình lênh-đênh nỡ đem thân mà lăn vào hay sao? Than ôi! khốn nạn, anh ngu lắm, mẹ già hãy còn, con cái chưa có, một thân gánh vác còn nặng nợ đời, Lê-Ảnh không dám đem cái thân bạc-mệnh để lụy đến anh nữa.
« Anh có thật yêu Lê-Ảnh thì trước hết anh hãy yêu lấy thân, để dành lại mà hưởng cái sự vui sau này. Trước mắt tuy rằng phiền-não, rồi ra cũng gặp lúc cơ-duyên. Phương-ngôn nói rằng: « Còn rừng núi, lo gì không có củi đun. » Lời nói ấy ý-nghĩa hay lắm, anh cứ nghĩ kỹ thì biết. Thành sầu không phải là một nơi vui thú, sao anh cứ giam-hãm cái thân anh vào đấy làm gì? Nghe thầy thuốc nói bệnh anh là bệnh trong tâm, thì lại nên đem cái tâm mà trị bệnh; một sự vui, sự khổ ấy, sống chết ở đấy, bỏ cái sầu, cắt cái tình, để cho vui lòng, thật là thứ thuốc rất hay đấy, xin nói thế thôi. Anh nhớ cho, hai chậu lan này xin đưa sang để làm một thứ thuốc vui lòng cho anh.
