Trang:Van de phu nu.pdf/14

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.




duy-tân thư-xã

gở lạ-lùng, gần đây mới xuất-hiện! Cuối thế-kỷ thứ XIX, đầu thế-kỷ thứ XX, làn sóng văn-minh ở Âu, Mỹ đẩy ít nhiều bọt-bèo vào Đông-Á, thình-lình mà hai chữ « Nữ-Quyền » mới nảy ra ở trên mấy tờ báo, nhân thấp-thoáng ở bên tai các cô, các chị cũng có hai chữ « Nữ-Quyền ». Hỏi nghĩa hai chữ « Nữ-Quyền » là làm sao, thời cũng biết trả lời rằng: « Nghĩa là quyền của đàn-bà con-gái mình ». Hỏi quyền người đàn-bà con-gái là làm sao. Chắc không ai trả lời cho đúng đuợc!

Theo ở trên mặt chữ mà nói, « Nữ-Quyền » nghĩa là quyền người đàn-bà con-gái cũng như « Nam-Quyền » nghĩa là quyền người con trai, nhưng xét cho đến gốc chân-lý, thăm cho đến nguồn triết-học, thời «Nữ-Quyền», với «Nam-Quyền» tất cả thu-nạp vào trong hai chữ « Nhân-Quyền ». « Nhân-Quyền » nghĩa là quyền của người mà cũng là quyền làm người. Rằng quyền của người, tức là cái quyền đó, hễ người thời đáng được. Rằng quyền làm người tức là đã một con người, tất có quyền được làm con người mà không phải là làm trâu làm ngựa. Con trai là người, con gái cũng là người, ở trong chữ quyền-người đã bao-bọc cả trai với gái, không cần phải phân-biệt Nam-Quyền, Nữ-Quyền. Nếu phân-biệt Nam-Quyền, Nữ-Quyền cũng là dư. Nhưng chỉ vì từ tệ hại quân-chủ chuyên-chế phát-sinh ra, mà cái học-thuyết « Tam-cương » làm tai-hại cho một số người rất nhiều, mất trót hết quyền người, xem như hình không khác gì trâu ngựa. Xưa nay ở trong chữ nho thường có hai chữ liền nhau là hai chữ « Quyền-cương » Bây giờ theo như nghĩa tam-cương thời được có quyền người, thứ nhứt là vua, thứ nhì là cha, thứ ba là chồng, còn ngoài nữa tất cả là vô-quyền. Nhưng ở trong những món vô-quyền đó, thời con trai còn được làm cha làm chồng, mà đối với đàn-bà con-gái, họ được có quyền đặc-biệt; quyền vua, quyền cha đã nặng, mà quyền trai cũng chẳng kém gì, vì đó mà tội tình nhất ở trong loài người, tức là đàn-bà con-gái. Kể như câu nói: « Nữ nhân tam tòng », tức là « Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử », thích nghĩa cho





8