(Thần Thiên-lương)
Trên con đường cái thiên-lý từ huyện Yên-mỹ đi xuống Đại-lý Bần-yên-nhân, giữa trưa trời mát mây quang về ngày xuân năm Đinh-tị, rầm tháng giêng người đi lễ bái rất đông, thấy một người trạc ngoại ba mươi, râu-ria tua-tủa, quần áo tả-tơi, bị mấy nhát giao ở cổ và rốn, máu chẩy đầm-đìa, ngực thoi-thóp thở, tay cầm một con dao « ca-níp » nhỏ, mắt dương trừng-trừng ở quãng làng Liêu-thượng. Dân làng đương xúm-xít lại để sắp-sửa cáng lên Huyện trình. Người đó tên gì, quê họ nơi nao, tại sao mà thế? Khách bàng-quan không ai là kẻ biết. Người gần đấy chẳng ai là người hay. Than ôi! Thua cờ dại bạc, bực thân dận nhà nỗi chi mà tự-sát, hay bị kẻ hung-đồ đang tay hại đó?
Ôi! Nếu mà ta biết rõ đầu-đuôi duyên-cớ thời ta cũng nên ghê-gớm cho con ma « Tình-dục », sợ hãi đến vị thần « Lương-tâm ». Vì con ma Tình-dục ác-nghiệt kia nó xui giục người ta xằng bậy đủ điều, nếu không biết tìm phương mà yểm-trị nó thời dễ phạm tội nọ lỗi kia, trái đạo này nghĩa khác, mà ông Thần Lương-tâm có khi nào xét đến mình thời sẽ sửa phạt cho đến điều tàn-tệ. Than ôi! Sắc không sóng gió, chìm đắm người thật dễ như chơi. Tình là chi? Ái là chi? Sao không nghĩ đến điều đạo-nghĩa. Nay xem truyện ông Phán Lưu-Phan thời nửa thương mà nửa ghét. Thương là thương mắc bả hồng-nhan, ghét là ghét đem tâm tàn-ác, nghĩ lại lo cho đời không biết khi trước mắt thấy phấn son mà trong lòng có giữ được vững-chãi đạo-đức hay chăng?
Ông Phán Lưu-Phan là người thế nào?
— Là Thông-ngôn phủ Thống-sứ trước, quê ở làng X..... thuộc huyện Kim-động, đã xin nghỉ việc về vui thú điền-viên, chính là người râu-ria tua-tủa, quần áo tả-tơi, nằm ở vệ đường mà thuật-giả kể trên kia đó.
