Một người bộ hành Espagnol cãi lộn với một người Indien

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Truyện Phansa diễn ra quốc ngữ  (1886)  của Jean de La Fontaine, do Trương Minh Ký dịch
Một người bộ hành Espagnol cãi lộn với một người Indien

Người bộ hành Espagnol gặp một người Indien ở giữa đồng cát. Cả hai đều cỡi ngựa; người Espagnol, sợ ngựa mình không đi được nữa, vì nó dở lắm, mới biểu người Indien, có một con còn nhỏ mà vạm vỡ, đổi cho nó; người nầy không chịu, ấy là thường sự. Người Espagnol kiếm cớ gây lộn; hai đàng xáp đánh; mà người Espagnol thế mạnh hơn đoạt phứt con ngựa nó ao ước đó, rồi cỡi đi tuốt đi. Người Indien theo nó cho tới nơi thành gần đó, vào kiện với quan sở tại. Người Espagnol phải đến và dắt con ngựa đến; thưa nói người Indien gian trá, quyết hầu con ngựa ấy là của mình nuôi tự thuở nó còn nhỏ.

Việc vô bằng, quan án chẳng đoán được hòng đuổi ra không xử, kế lấy người Indien la lên rằng: “Con ngựa đó thiệt của tôi có chứng cớ.” Nó liền cởi cái áo ra, vụt trùm phủ cái đầu con ngựa mà bẩm với quan án rằng: “Bởi người nầy quyết một hai có nuôi con ngựa đó, xin quan trên hỏi nó chớ con ngựa mù con mắt nào? — người Espagnol không muốn ngập ngừng liền nói bức tử: “Con mắt bên hữu.” Lúc ấy người Indien dở cái áo trùm đầu con ngựa ra mà rằng: “Không có mù con mắt bên hữu, con mắt bên tả cũng không.” Quan án thấy sự đã quả nhiên, chứng cớ minh bạch, dạy giao con ngựa cho người Indien, rồi hết chuyện.