Phép giảng tám ngày/Ngày thứ tám

Văn thư lưu trữ mở Wikisource

Ngày thứ tám.

a Dù mà khi ai chết, tức thì có chiụ bởi đức Chúa blời phán xét, b mà linh hồn kẻ chảng có mạc tội vạ gì, c thŏát chóuc có ꞗĕào nơi ꞗui ꞗẻ đời đời : d mà lại kẻ mạc tội gì trạo᷄, khi phải chết, e thŏát chóuc linh hồn nó chiụ đày xuấng tlao᷄ điạ ngoục, f phải hình lưả khốn nạn đời đời ꞗệy. g Sao᷄ le ngày ſau, đến bao giờ, có mộ đức Chúa blời hay, h mà thạt có đến ngày cả và lŏài người ta có chiụ phán xét chung, i và đức Chúa blời đã truyèn cho thánh đời xưa, k và đức Chúa Ieſu đã phán tlước nhiều lần, mình có chiụ ngày ſau chức phán xét ếy. l Lại có nhều mlẽ, vì ſao đức Chúa blời đã định phán xét chung làm ꞗệy. m thứ nhít thì nên cho danh  đức Chúa blời cả ſáng, nhít là chi linh chi cou᷄ đức Chúa blời, ſửa mọi ſự cho phải mlẽ, mà tỏ ra, n vì chưng có nhều lần, kẻ lành thì phải khó khan, khốn nạn: o cu᷄̀ chiụ người ta chê, và làm khốn, cu᷄̀ có phải đâu náng, và tai vạ khác : p màa ại kẻ dữ có khi thì giầu có, mà người ta kính, chiụ ꞗui ở thế[đính chính 1] nầy, cu᷄̀ dều ſự lành : q kẻ chảnh hay viẹc đức Chúa blời trị, là ſâu nhiẹm, và chảng thou᷄ ſự kín đức Chúa blời, r khi thấy làm ꞗệy, dều lần thì hãi, ſ âu là cu᷄̀ chảng thiếu gì, kẻ chảng nhớ, ſự trí mình yếu ſức thể naò, t mà kiêu ngạo, có dĕám trách đức trị vô cu᷄̀ đức Chúa blời, chi linh chi cou᷄ : u ꞗệy cho cả phép, và trị đức Chúa blời, ſửa lŏài người ta, mà có mlẽ cả, tỏ ra: x hễ là viẹc các người ta, khi phải phán xét chung, tlước mạt thien hạ thì tỏ ra hết, y mà ꞗệy  thì hay biét hết tỏ tưầng, đức Chúa blời có ſửa mọi ſự chi linh, chi cou᷄, mà phải mlẽ, bàng viẹc ai nếy có làm, thì có chiụ : z Vì chưng một bên, kẻ dữ vì tội mình thì đánh chiụ gia hình địa ngục đời đời : a mà lại bên khác, chảng có đứa naò dầu rứt dữ, mà chảng có làm khi naò viẹc tiểu gì lành : b ſự lành tiểu ếy, thì chảng có nơi chiụ thứâng tlao᷄ điạ ngục, c vì tlao᷄ ếy chảng có ſự gì ꞗui ſưấng : d vì ꞗệy, cho kẻo có ſự gì lành, mà chảng có thưấng, e ſửa trị rứt cao Chúa blời, ſự lành tiểu ít kẻ dữ làm, thì thứâng ở thế nầy mà cho nó ſự ꞗui thế gian. f Mà lại vì kẻ lành, dầu nên thánh, có khi thì phạm tội mọn, g cho nên đức Chúa blời phạt ở thế nầy, mà làm cho chiụ khốn khó tai nạn, h ꞗệy thì qua đời ſạch hơn, và càng cháo᷄ ꞗĕào được chiụ phúc ꞗui ꞗẻ tlên thien đàng: i cu᷄̀ khi chiụ ſự khốn khó thì thêm phúc đức nhều, mà ngày ſau chiụ đước càng ꞗui ꞗẻ đời đời. k Sự nầy, cu᷄̀ ſự khác nhều, cho tỏ ra, cu᷄̀ các hết[đính chính 2], đức Chúa blời hay biét vô cu᷄̀, có định thể nào; l khi phán xét chưng, thì mở ra hết viẹc người ta, m ꞗệy mlẽ ſâu nhiẹm đừc Chúa blời ſửa trị thien hạ, thì tỏ ra hết, tlước mạt cả và lŏài người ta.

n Thứ hai, vì đức Chúa Ieſu có hạ mình xuấng, cho đến chết tlên cây Crux : o nhin vì ſự ếy đức Chúa Deus Cha thì đam lên chức cao, p phu᷄ làm Chúa tlên hết mọi ſự, cu᷄̀ cho chức phán xét, q vì đức Chúa Ieſu có chiụ người ta phán xét mình, kức tlái mlẽ, r lại được chức cả, phán xét cả và lŏài người ta. ſ mà hết thay thải, hay là dầu lào᷄ kính, hay là dầu chảng khứng, thì cu᷄̀ dái. t Thứ ba, nhều lần có người ta, dầu hãm phạm tội, u nếu thấy kẻ khác có xem, hay là giấu tội lâu chảng được; x bởi hổ người làm ꞗệy, mà tlánh tội : y nhin vì ſự ếy đức Chúa blời có định ngày phán xét chung, z má nói ra cu᷄̀ người ta, ngày ſau có phán[đính chính 3] xét chung ếy : a cho kẻ chảng tlánh tội, vì phải kính dái đức Chúa blời, b ít là cới tội, vì dái xấu hổ, c khi đã hay các tội mình, dầu kín, ngày ſau thì tỏ tlước mạt cả và thien hạ. d Cu᷄̀ có dều mlẽ khác nữa, cho nên ngày ſau có phán xét chung, e bây giờ có kể bấy nhêu thì thôi.

f Mà khi naò có đến ngày phán[đính chính 4] xét chung ếy, đức Chúa blời chảng cho chúng tôi hay, g như cu᷄̀ chảng cho hay thế giái nầy được bao lâu, h ſao᷄ le đã thạt, khi hết hế nầy, thì có phán xét chụng. i Vì chưng đã  thạt ngày ſau thế nầy có hết, k ít là ſự ſinh, ſự tử, như bàng có bây giớ : l vì chưng người ta thì chết hết, mà ſinh đẻ thì thôi, m như tlao᷄ kinh đức Chúa blời phán nhều lần : n vì có mlời đức Chúa blời nói hứa, mà khién ta tlou᷄ blời mới, và đết mới, như ou᷄ thánh Pedro bảo. o Mà ſự ếy ta chảng khá kiém mlẽ khác, có một í đức Chúa blời, p làm cho thế giái còn bây lâu mà có giữ đếy. q Sao᷄ le ngày naò có đến phán xét, đức Chúa blời chảng cho người ta hay, cho càng giữ phép, r vì chảng hay cón bao lâu, mà phải đến tlước mạt đức Chua blời phán xét. ſ Có mlời đức Chúa Ieſu phán ràng: bay hãy ở cho sản, t vì bay chảng hay, Con người có đến giờ naò. u Sao᷄ le cu᷄̀ có ſự đức Chúa Ieſu đã phán, có đến tlước, khi chưa có đến ngày phán xét, x cả và thien  hạ thì chiụ đạo thánh đức Chúa blời, như bay giờ sẽ sẽ có chiụ. y Cu᷄̀ có phán khi ếy có thấy nhều dĕấu tlước, z phán ràng : dên nầy đánh dên khác, nước nầy phá nước kia, a lại có tật bạnh cu᷄̀ đại hạn, và đọu᷄ điạ nơi nầy, nơi nọ, b mà bấy nhều ſự ếy, là đầu hết ſự khốn, c đến khi khỏi ngày ſự khốn ếy, thŏát chóuc mạt blời thì tối ra, d và mạt blang chảng có ſáng ra, lại cái ſao bởi blời thì tế xuấng, e mà phép tlên blời thì đọu᷄, cho nên khi ếy mọi lŏài người ta khaóc laóc. f đŏạn mọi ſự ếy, lửa bởi blời tế xuấng, thì đốt ra hết cả và mạt đết, g mà chảng còn có để ai ſóu᷄ nữa.

h Khi ếy hễ là người ta; từ ou᷄ Adam cho đến hết thế, có ſóu᷄ khi naò, i hết thay thải ai nếy được xác mình, mà ſóu᷄ lại cu᷄̀ một ngày : k ſự nầy đức Chúa blời lếy làm  dể, bàng đánh thức người, khi ngủ, vì có phép vô cu᷄̀. l Thạt vì phán xét chung nầy đức Chúa blời có làm, nhít[đính chính 5] mà tỏ ra ſự mình ſửa trị, chi cou᷄, m thì đức Chúa blời phải làm cho xác ſóu᷄ lại, vì cu᷄̀ có phán xét viẹc xác làm : n vì chưng có phép phán xét nầy, cho ai nếy thì ra mlẽ naò, có làm viẹc gì, khi còn ở tlao᷄ xác, o hay là viẹc lành, hay là viẹc dữ ꞗệy. p Vì ꞗệy xác kẻ dữ, khi ſóu᷄ lại, thì ra xấu xa, hôi hám, và mọi bề kực khốn nạn, q màx ác kẻ lành thì ra rứt tốt, có hình rứt khéo, rứt lành, r mọi bề thì được blọn, như hình đến blọn tuểy đức Chúa Ieſu : ſ ꞗệy thì có phép mảo᷄, cho nên chảng có mạc được xác naò, mà chảng ꞗĕào đâu đâu, mạc lào᷄, t lại được rứt ſáng, cu᷄̀ bàng mạt blời, u ſao᷄ le ſáng ếy chảng có chói lói con mắt, mà lại làm cho ſưấng: x cu᷄̀ chảng  có chiụ được khốn gì, cho nên chảng lọ là chết chảng được nữa, y mà lại chiụ một chút gì khó, cu᷄̀ chảng được : z lại đi đâu mạc lào, mà cháo᷄ đến, bàng linh thiêng.

a Khi các hết người ta ſóu᷄ lại rồi, tlên blời thì coi thấy rứt thánh Crux, đức Chúa Ieſu đã chiụ ꞗêo đếy vì chúng tôi, b đức Chúa blời cho thấy Crux làm ꞗệy, và cho dên Iudeo hay, đã lo tŏan quéi quá thể naò, c khi đã đáo᷄ đanh đức Chúa Ieſu, là Chúa kực trạo᷄, tlên cây ếy, d mà bỏi cây cho nên biét tội mình kực trạo᷄. e Lại cho kẻ có tội hết xấu hổ, khi thấy bởi tội mình, mà chảng chiụ cou᷄, ſự choậc tội bởi cây Crux. f Mà lại cho kẻ lành ſưấng hết mầng lào᷄, khi thấy cây nầy, là cội rễ mọi ſự lành. g Chóuc ếy đức Chúa Ieſu, có quanh quẻ mình các đức thánh thien thầnh, cu᷄̀ các người thánh, h cu᷄̀ có rứt thánh  đức Mẹ đòu᷄ thân đến cu᷄̀, i lại rứt trạo᷄ vạo᷄ người ta chưa thấy ſự trạo᷄ làm ꞗệy, k mà lại lào᷄ người ta lo chảng đến.

l Phán xét chung nầy phải làm ở nơi thủng, ten là Ioſaphat, ở gần thành Ieruſalam, m là nơi đức Chúa Ieſu có chiụ phán xét, rứt tlải mlẽ, mà chiụ đáo᷄ đanh tlên cây Crux : n vì ꞗệy khi ếy sẽ ngồi tlên chốn, ếy, ở nơi mây, có tŏạ kức trạo᷄, kức ſáng. o Cu᷄̀ có đầy tớ cả phán xét cu᷄̀ đức Chúa Ieſu, vì có mlời hứa, phán ràng : p tao nói thạt cu᷄̀ bay, vì bay có theo tao, q khi tao ngồi[đính chính 6] ở tŏạ cả phán xét, bay cu᷄̀ ngồi ở mười hai tŏạ, r mà phán xét mười hai dào᷄ nước Iſrael : ſ cu᷄̀ có người thánh khác ngồi phán xét, khi đã hết lào᷄ theo nhin đức, bắt chước đức Chúa Ieſu. t Khi ếy đức Chúa Ieſu cả phán  xét, cu᷄̀ ſai đức thánh thien thần nhều, đi kháp thien hạ, u mà hộp lại người ta bốn bề, tức thì đến tlước mạt đức Chúa Ieſu phán xét : x lại chia ra làm hai dào᷄ : mà kẻ lành thì cho ở bên tay mạt đức Chúa Ieſu phán xét, y lại bắt kẻ dữ ở bên tay tlái.

z Khi ếy có phép đức Chúa blời, chảng lọ là thấy đí gì đí gì mình làm, khi đang ſóu᷄ ở thế nầy, a hay là lành, hay là dữ, mà thấy như thể tlước mạt ꞗệy : b lại cho xem mọi viẹc kẻ khác, như thể có chép tlên tlán ai nếy ꞗệy. c Màkeẻ lành, vì đã làm ſự lành, đã giữ blọn đạo đức Chúa blời, có mầng thể naò ? d mà lại kẻ dữ, vì đã làm ſự lỗy, có lo buần ſầu não làm ſao? e vì chảng khứng giữ phép đạo thánh đức Chúa blời thì ăn năn, mà naò có ích gì ? f có xấu hổ chừng naò, khi thấy tội lỗi mình mở ra tlước mạt muân vàn người ta ? g đến khi các người ta, cu᷄̀ thien thần đã thấy tỏ tuầng mọi viẹc lành dữ đŏạn, h đức Chúa Ieſu thì định cho kẻ lành ſự ꞗui ꞗẻ thanh nhàn, bàng phúc đức mình, mlớn, nhều ꞗệy : i mà lại cho kẻ dữ, cu᷄̀ định, hình chiụ bao dêu, bàng tội vạ nó phạm nhều, trạo᷄ ꞗệy : k mà mọi ſự định ếy, thậm phải mlẽ, và cou᷄ bàng, l cho nên hết thay thải có xem, chảng có gì tŏan được hơn : m thôi đŏạn thì đức Chúa Ieſu blở mạt rứt ꞗui, rứt tốt cu᷄̀ kẻ lành, ở tay mạt, n mà nói ra đều rứt lành phán ràng: đức Cha tao khién bay được mọi ſự lành, hãy đến cu᷄̀ tao, o mà chiụ lếy phúc, trị nước đã dĕọn cho bay, từ tạo thien lợp địa. p đŏạn thì blở mạt rứt tlạo᷄, máng cho kẻ dữ, ở tay tlái, q mà nói đều trạch xỉ vả, rứt cou᷄ bàng, phán ra : r bay những kẻ được ſự dữ, hãy đi cho khỏi mạt tao, mà ſa xúâng tlao᷄ lửa  vô cu᷄̀, ſ đá ſám ſửa, cho ma quỉ, và cho thien thần làm bạn nó.

t đến khi đức Chúa Ieſu cả phán xét, nói mlời phán làm ꞗệy, mà chảng có ai cãi được, u đŏạn thì thŏát chóuc đức thánh thien thần cầm cây rứt thánh Crux có lên tlên blời ; x cu᷄̀ bàng phép khi tlước, bởi blời mà xuấng : y các đức thánh thien thần mầng bội phần, lo chảng đến, mà theo ꞗệy : z lại đức Chúa Ieſu, ꞗối đức Mẹ đòu᷄ thân, và người thánh kể chảng xiét, a như đánh được mọi giạc đŏạn, thì trạo᷄ vạo᷄ rứt mực, như phép đức Chúa blời, ꞗĕào nhà thien đàng. b Khi ếy đết thì mở ra làm lỗ rọu᷄ thay, cho đến dưới địa[đính chính 7] ngục : c mà kẻ phảy hính đời đời, thì ép xuấng, d ví bàng có ai chảng khứng, thì ma quỉ đuỏi đi, e cu᷄̀ có khi ngửa mạt lên, mà xem kẻ lành, rứt ꞗui ꞗẻ làm ꞗệy, f ſao᷄ le ſáng láng chừng ếy, mà  choục con mạt nó : g đến khi lo lại, kẻ khác có lên, chiụ ꞗui ꞗẻ đời đời, h mà mình phải ſa dưới điạ ngục, chiụ hình phạm tội, i cu᷄̀ nghỉ xưa khỏi được nếu chiụ ꞗưng mlời đức Chua blời răn, mà theo ſự phải mlẽ, k thì khaóc, laóc than thở, cu᷄̀ phàn nàn mà gẹn trách mình, cho nên lo buần như xé rưật ra : l khi đã giục, mà ꞗĕào hết, lỗ mlớn đết thì lớp lại, m mà những thàng dữ ếy, thì cầm ở tlao᷄ tù rạc, khốn nạn làm ꞗệy đời đời, n cu᷄̀ hàng chiụ hình lửa vô cu᷄̀ ꞗối ma quỉ, và ꞗối những thien thần dữ làm bạn nó, o mà chảng có tlou᷄ được ra bao giờ cho đến đời đời ꞗệy.

p Sao᷄ le đức Chúa Ieſu rứt hay biềt, rứt cou᷄ bàng, và có rứt phép phán xét, q làm ꞗua tlên mọi ꞗua, và Chúa tlên mọi Chúa, r khi blở tlên thien đàng có đức thánh thien thần cu᷄̀ các thánh  ꞗối, ſ tlước mạt đức Cha, có phép vo cu᷄̀, đam các người thánh, mà ai nếy có xác ſóu᷄ lại ꞗối ; t thức thì có lẹnh đức Chúa blời, là đức Cha, ai nếy bàng phúc mình, u và bàng đức Chúa Ieſu cou᷄ bàng, đã phán xét khi tlước, mà định đã thậm phải, x thì cho mỗi một ngồi ở tŏạ bàng cou᷄ mình, và phu᷄ chức có dĕấu, lại cho ꞗui ꞗẻ ai nếy báng phúc làm, chi linh chi cou᷄.

y Sao᷄ le chung hết người thánh có chiụ nhều ſự ꞗui ꞗẻ đềy và tlao᷄ linh hồn, và tlao᷄ xác, z cho nên chảng còn có muấn được đí gì nữa. a mà chiụ hàng thanh nhàn làm ꞗệy đời đời, b chảng còn liệu, hay là dái ſốt, khi naò mất được ſự hàng ꞗui ꞗẻ thanh nhàn ếy, đời đời ꞗệy. c Lại mỗi một người thánh dầu dưới hết, có trạo᷄, và giầu chừng ếy, d cho nên dù mà hết  ꞗua Chúa thien hạ hộp lại làm một, mà du᷄̀ hết của mình, làm một tŏạ cho trạo᷄, e cu᷄̀ chảng đến tŏạ trạo᷄, và tốt lành, người thánh naò, dưới hết các thánh.

f Thày ꞗưng lệnh đức Chúa Ieſu, là ꞗua Chúa tlên hết mọi ꞗua Chúa, mà đến đây, g đam tin lành cho bay, mà thay vì đức Chúa Ieſu, mời bay cho được chiụ ꞗui ꞗẻ cả ếy, cu᷄̀ các thánh, h và đam đàng cho, ví bàng có tŏan noi giữ đàng ếy, i và khỏi được hình khốn nạn vô cu᷄, lo chảng đến, k nhưng hình điạ ngục, kẻ dữ thì phải chiụ, cu᷄̀ ma quỉ đời đời : l mà lại chiụ được ꞗui ꞗẻ thanh nhàn, vô cu᷄̀ đời đời, mlời nói chảng hết : m vì chưng tlao᷄ hai ſự nầy, thạt mỗi một ta, ai là ai chảng khỏi được một, n vì có mlời đức Chúa blời, thạt thà vô cu᷄̀, chảng ſai, có phán làm ꞗệy : o bây giờ khi đức Chúa blời, là Chúa cả  nhin lành vô cu᷄̀, có cho rồi, thì hãy chọn lếy đàng lành, và ngay, cho kịp, p khi hãy còn ſóu᷄ ở thế nầy, mà ta chảng biét được, mai ta còn ſóu᷄, hay là chang : q vì ꞗệy nếu có khôn, thì cầm lếy, ta dển cho thăng thiêng đức Chúa blời, r mà lên thăng nầy, thạt có đến tlên blời nơi ꞗui ꞗẻ vô cu᷄̀, vì có mlời đức Chúa blời, phán hứa ꞗệy, ſ mà khỏi hình khốn vô cu᷄̀ ở tlao᷄ điạ ngục. t Ai tlao᷄ bay có chiụ được hình, ở tlao᷄ lửa đời đời ꞗệy ru ? u đàng nầy rứt phảng lạ đạo thánh đức Chúa blời, x dĕạy ou᷄ Adam từ đầu hết, cu᷄̀ cả và lŏài người ta, lŏài hay biét ſuy mlẽ, y mà đức Chúa blời dĕạy ta, có hai chên đi đàng nầy, là tlánh ſự lỗy, mà làm ſự lành: z cho nên ta thấy ſự gì phải mlẽ, thì ta theo, a mà ta xem viẹc gì tlái mlẽ, thì  ta tlánh. b Sao᷄ le dầu ſáng nầy, bởi mạt đức Chúa blời, mà in ꞗĕào tlao᷄o᷄ ta : c bởi ta có tội, ſáng nầy đã hàu tối, mà hư đi lám, d nhin vì ſự ếy đức Chúa blời rứt nhin lành, từ ſinh lŏài người, qua hai nghìn dư năm, e có chiụ lếy hai la đá, mà ghi lại đạo thánh mình, có hết tlao᷄ mười điều răn : f mà tlao cho ou᷄ Moyſe, làm tôi mình, lại khien ou᷄ Moiſe dĕạy dên Iudeo, khi ếy là dên đức Chúa blời. g Sao le vì dên ếy những yêu xác, mà đến ſau chảng còn có giữ đạo đức Chúa blời cho nên, h thạt đức Chúa blời có ſai đức Con mình, là đức Chúa Ieſu, mà dĕạy đạo thánh, i lại cho chúng tôi gratia, là thêm ſức cho chúng tôi giữ đữợc đạo : k vì chưng đức Chúa Ieſu chảng phải đến mà phá đạo, thạt đến mà giữ blọn, l lại làm cho chúng toi  bắt chứơc nhin đức người, mà giữ đạo cho blọn. m ếy ꞗệy mà có mười ſự đức Chúa blời răn, ta noi giữ đếy, n thạt là thăng chính, mà cho ta lên được tlên thien đàng, chiụ ꞗui ꞗẻ đời đời. o Mà đức Chúa blời có cho mlời răn tlao᷄ hai la đá : p tlao᷄ một la đá có dĕạy ta thờ phưạng đức Chúa blời thể naò, q và tlao᷄o᷄, và miệng nói, và mình làm, r vì ꞗệy la đá thứ nhít có ba mlời răn, mà thoi.

ſ Mlời răn thứ nhít thì khién ta thờ một đức Chúa blời, t tlước hết thì phải tin kính đếy, vì chưng ai đến cu᷄̀ đức Chúa blời thì phải tin, u mà ai chang có lào᷄ tin, thì đẹp lào᷄ đức Chúa blời chảng được : x vì ꞗệy ta phải tin mọi mlời đức Chúa blời truyền ra ; y và tlao cho Eccleſia Catholica, là các người ở tlao᷄ đạo, làm một : z vì chưng đức Chúa blời là thạt nhít, a mà chảng có ai  dối được đếy, vì đã biét hết, dù mà chửa có : b lại đức Chúa blời dối ai chảng được, vì là rứt lành. c Mà lại chảng nên tin giaó dối, vì chưng giaó ếy, d những là chước ma quỉ, bày đạt, mà hại ngưởi ta. e Bởi lào᷄ tin, thì mới ra lào᷄ kính dái đức Chúa blởi, tlên hết mọi ſự, f vì đã tin, đức Chúa blời bắt được, và linh hồn, và xác tlao᷄ lửa điạ ngục đời đời : g vì chưng dầu ta nên kính dái ꞗua Chúa, và quan cuyèn trị nước thay, như mlời ít nữa ta giảng ra: h Sao᷄ le ſự đức Chúa blời ta phải kính dái tlên hết mọi người, i như Chúa cả, tlên hết mọi ſự, tlên hết mọi người, k vì chưng mọi ſự lành chúng tôi, và đời nầy có cu᷄̀, và đời ſau chảng cu᷄̀, bởi đức Chúa blời mà có. l Ai kính dái đức Chúa blời làm ꞗệy chảng còn có mlẽ gì, mà dái bụt, hay  là ma quỉ ở tlao᷄ nó, m vì chưng mọi vật ếy, nếu đức Chúa blời chảng khién, n nó chảng làm chi được ta, dầu một cái taóc ta, lếy chảng được.

o Vì ꞗệy ta cu᷄̀ phải tlou᷄ cạy đức Chúa blời, tlên hết mọi ſự, p vì chưng có phép vô cu᷄̀, mà lại làm đức Cha rứt lành chúng tôi, q có yêu chúng tôi chừng ếy, cho đến tlao Con mình chiụ chết, r mà chữa chúng tôi, và chuậc tội cho chúng tôi: ſ vì chưng nếu chảng tha đức Con mình, mà tlao vì chúng tôi, khi chúng tôi hãy còn ŏan gia cu᷄̀ : t hŏấng lọ khi đã két nghĩa cu᷄̀, khỏi lào᷄ gện đức Chúa blời, vì đức Con : u vì ꞗệy đầu hết ta phải tlou᷄ cạy đức Chúa blời nhin lành, thạt có tha tội cho chúng tôi, x nếu có du᷄̀ viẹc, đức Chúa blời khién du᷄̀, lại du᷄̀ thể naò đức Chúa blời khién du᷄̀ thì mới được tha tội, y mà lại khi đã chiụ tha tội, ta phải  tlou᷄ cạy đức Chúa blời nhin lành, giúp ſức cho ta giữ blọn, cho đến hết hơi, z mà ꞗệy ta ꞗĕào được nơi ꞗui ꞗẻ đời đời, a thạt bởi ta có cou᷄, ſao᷄ le vì đức Chúa blời cho ta gratia, là giúp ſức, b và tlước mở đàng cho ta, và ſau theo ta, lại ở cu᷄̀ lien, giúp ta, thì mới có cou᷄, c mà ta phải tlou᷄ gratia, ếy, bởi đức Chúa blời nhin lành ꞗệy : d ta lại cạy đức Chúa blời cho ta ſự thế nầy, ſóu᷄ lâu, ſức chŏể, cu᷄̀ các kì ſự ra du᷄̀, e mà giúp cho ta đời ſau được hàng ſóu᷄, ꞗui ꞗẻ ꞗệy. f Sao᷄ le tlao᷄ mlời răn nầy nhít là khién ta, g kính mến thạt đức Chúa blời, hết lào᷄ tlên hết mọi ſự: h vì chưng đức Chúa blời lào᷄ lành vô cu᷄̀ , tự nhièn đã đáng mọi ſức kính mến : i mà lại vì đức Chúa blời đã mến ta tlước, mà cho ta nhều ſự, kể chảng xiét, dầu ta chảng đáng : k vì ꞗệy ta phải  yêu mến đức Chúa blời rứt lành, rứt cả hơn ta, l hơn cha mẹ, hơn con cái, hơn linh hồn cho ta ſóu᷄ ; m cho nên ta chiụ mất hết, mà ta chảng chiụ mất nghĩa cu᷄̀ đức Chúa blời, n lại ta chiụ mọi ſự, cho ta khỏi mất lào᷄ đức Chúa blời. o Mà dầu phép thứ nhít thờ phưậng đức Chúa blời ở tlao᷄o᷄, và tlao᷄ linh hồn, p vì chưng đức Chúa blời là tính thieng liêng cả, chảng hay cu᷄̀, q có mlời đức Chúa Ieſu là thày thạt phán ràng : r ai kính lạy đức Chúa blời, thì phải kính lạy tlao᷄ linh hồn, mà thạt thà : ſ ſao᷄ le vì đức Chúa blời cu᷄̀ ſinh ra xác ta, t cu᷄̀ phải thờ phưậng đức Chúa blời bề ngŏài, u ꞗệy thì phải dựng đền tháng, và nơi thờ, x để mà kính lạy thờ phưạng đức Chúa blời. y Có kẻ thì ràng, thờ phưậng đức Chúa blời tlên hết mọi ſự thì phải  rảy : z mà dưới đức Chúa blời, ſao chảng nên thờ bụt ? a như thể dầu nước nào, có thờ ꞗua Chúa, hay là Quan cả naò tlên hết : b ſao᷄ le bề dưới, cu᷄̀ kính quan cuyèn, c mà ꞗua Chúa chảng những là chảng có cấm viẹc ếy, mà lạy có khién làm ꞗệy. d bởi mlẽ nầy cho nên ta hay, ta phải thờ đức Chúa blời, mà lếy phép thờ nhít, gọi là, latria, là phép thờ một đức Chúa blời : e ſao᷄ le dưới đức Chúa blời, cu᷄̀ nên thờ các thánh, lếy phép hạ mà thờ, gọi là dulia, f và các thánh có nghĩa cu᷄̀ đức Chúa blời, mà cầu cho ta chiụ ơn đức Chúa blời, g nhít là đức Mẹ đòu᷄ thân, ta phải thờ dưới đức Chúa blời, h mà phép thờ người gọi là, hyperdulia, là phép thờ tlên các thánh : i vì chưng đức Chúa Bà có du᷄̀ rứt thánh phép, cầu cho chúng tôi, ꞗối ou᷄ thánh khác, k thì ta phải tlou᷄ nhều  ơn, bởi lào᷄ lành vô cu᷄̀ đức Chúa blời, l ví bàng coi đến tội vạ chúng tôi, thì thậm đáng mất ơn ếy : m ſao᷄ le vì có cou᷄ các thánh, có nghĩa lám cu᷄̀ đức Chúa blời, lào᷄ nhin lành, n thì đừng gện, lại thưâng, mà cho ta nhều ơn.

o Sao᷄ le vì bụt thạt là ma quỉ, đức Chúa blời ghét nó vì có ngịch cu᷄̀ đức Chúa blời ; p vì chưng hễ là bụt người ta thờ, là ma quỉ, hay là đều dối, ma quỉ bày đạt, q mà chữa cho đức Chúa blời làm lành cu᷄̀ chúng tôi thì chảng được, r mà lại giục đức Chúa blời, cou᷄ bàng, phạt chúng tôi : ſ vì ꞗệy ta phải bỏ, hết mọi ſự dối blá ếy, t mới thờ đức Chúa blời được cho nên, cu᷄̀ được đức Chúa blời làm lành cu᷄̀ chúng tôi. u Như thể ví bàng có ai thờ thành ngụy naò, nghịc cu᷄̀ ꞗua Chúa, x thạt là mạt lào᷄ và nghịch cu᷄̀ ꞗua Chúa mà chớ. y Vì ꞗệy ta phải  bỏ hết mọi phép giả đạo dối, z mà thờ phưạng một đức Chúa blời hết lào᷄, hết linh hồn, hết ſực, a ếy là mlời thứ nhít đức Chúa blời răn.

b Thứ hai mlời răn, thì khién giữ miệng, keỏ lỗy nghĩa cu᷄̀ đức Chúa blời, c chớ lếy tên đức Chúa blời mà thề quéi quá ꞗệy, d vì cho keỏ phạm tội khi lếy tên, hay là ſự khác về đức Chúa blời, e thì phải giữ ba ſự một là ſự thạt, hai là ſự cou᷄ bàng, ba là ſự cần: f vì chưng hễ là thề dối hàng có tội trạo᷄, g vì gọi đức Chúa blời làm chứng ſự dối, dù mà ſự ꞗạt, thạt là lỗy nghĩa cu᷄̀ đức Chúa blời lám : h vì chưng ſự ếy, bàng làm đức Chúa blời gian, hay là yêu ſự gian, i thạt là lỗy cu᷄̀ đức Chúa blời lám : l nếu có thề ſự gì, chảng phải cou᷄ bàng, mà ſự trạo᷄, thì cu᷄̀ có tội trạo᷄ ; m ví bàng, mà ſự hèn, nhều lền chảng phải  tội trạo᷄. n Ví bàng chảng có ſự cần gì, ſao᷄ le ſự thạt, và ſự cou᷄ bàng, quen nên tội hèn mà chớ. o Sao᷄ le mlời khán, nói hứa cu᷄̀ đức Chúa blời, thì phải giữ thạt, p keỏ mất lào᷄ lỗy nghĩa cu᷄̀ đức Chúa blời. q Vì ꞗệy đừng làm mlời khán, thì hơn chảng đền mlời đã khán cu᷄̀ đức Chúa blời : r mà có nói mlời hứa cu᷄̀ ai, ſao᷄ le có thêm mlời thề cho bền, thì cu᷄̀ ꞗệy, ſ vì chưng chảng đền mlời hứa ếy, là vô phép cu᷄̀ đức Chúa blời. t Sao᷄ le có lếy tên bụt, hay là tên ma quỉ, mà thề, những thàng ngụy cu᷄̀ đức Chúa blời, thì có tội trạo᷄, u mà có mlời khán cu᷄̀ chúng nó, hay là nói mlời hứa gì thờ chúng nó, thì cu᷄̀ có tội mlớn. x Vì ꞗệy ta phải dĕổ kẻ vô đạo ; ví bàng nó lếy tên bụt nó, mà thề, vì nó dái bụt, y thì phải cho ta lếy tên đức Chúa blời thạt mà thề, z vì chưng ta đã hay, ſóu᷄  chết ở một đức Chúa blời, là Chúa cả. a Sao᷄ le dầu ta phải chiụ hại thiẹt đí gì, b hay là về mất của, hay là về mất ſóu᷄ mình, c mà chảng chiụ thề, cho nên kẻ khác ngờ ta khán bụt, d hay là ai ngờ ta lếy nó như làm Chúa, mà ſóu᷄ chết ở tay nó.

e Lại ta phải chiụ mọi ſự khốn khó, dầu đến chiụ chết, f mà chớ chiụ chối đức Chúa blời, hay là đạo thánh đếy, dầu những miệng nói : g vì chưng đức Chúa Ieſu kớu chúng tôi, đã phán ꞗệy, ràng: h ai xưng tao tlước mạt người ta, thì tao cu᷄̀ xưng nó tlước đức Cha tao ; i mà ai chối tao tlước mạt người tá, k thì tao cu᷄̀ chối nó tlước mạt thien thần đức Chúa blời.

l Sau thì răn thứ ba, hay là răn ſau hết ở la đá tlước, vè viẹc kính đức Chúa blời, thì m khién ta giữ ngày lễ lạy, là ngày ếy, ta gọi lễ lạy ꞗệy, n thì ta  phải du᷄̀ viẹc thờ phuậng đức Chúa blời, cho nên : o vì chưng tự nhien có ſáng ở lào᷄ ta, dĕạy ta, có ngày lễ lạy, mà giữ, p cho ngày ếy ta dớ mà cám ơn mlớn, vá nhều, đức Chúa blời lào᷄ lành vô cu᷄̀, đã phú cho ta : q vì ꞗệy hễ là ngày ếy ta chảng nên làm viẹc nhaọc, gọi là viẹc tôi tá, là viẹc về xác nầy hay nát, r cho làm ꞗệy ta có rồi lo viẹc về thờ phưậng đức Chúa blời, và lo viẹc về linh hồn ta, hết lào᷄, hết ſức. ſ Vì ꞗệy thánh Eccleſia : hay là kẻ cả tlao᷄ Eccleſia, t mà coi ſóc cho ta, đã có định ngày lễ lạy ếy, u nhít là ngày Dominh, thạt là ngày đức Chúa blời: x vì chưng ta có cho ſáu ngày lo ſự xác, và làm viẹc nọ, viẹc kia, về xác y dầu tlao᷄ ſáu ngày cu᷄̀ phải lếy một chút, mà làm viẹc đừc Chúa blời, lo ſự linh hồn, z ít là ſớm mai ſớm, khi chưa có ra làm viẹc xác, và ban  tối khi bởi làm viẹc ếy mà về, a lại phải mlẽ lếy một ngày, ta gọi là ngày đức Chúa blời, thạt là ta cho đức Chúa blời riêng, b mà ngày ếy ta thờ đức Chúa blời, hơn ngày khác, c mà ta dớ cảm ơn đức Chúa blời, và ngượi khen đếy, vì ta đã chiụ ơn nhều, bởi lào᷄ lành đức Chúa blời, d mà viẹc cám ơn làm ꞗệy thì thậm phải, e như thể đức Chúa blời hŏá ra mọi ſự, có ſáu ngày, mà làm nên mọi lŏài, f đến ngày thứ bảy thì có nghỉ, mà chảng có làm viẹc mới: g ta cu᷄̀ như ꞗệy, ſáu ngày thì ta làm viẹc vàn, mà chớ chiụ ở dưng phu᷄ lu, la cân nguôn mọi ſự dữ : h ſao᷄ le đến ngày thứ bảy, mà nói hơn, thì đến ngày thứ nhít i (vì chưng ngày thứ bảy đời xưa lễ lạy, thì đã đổi, k mà lếy ngày thứ nhít, kẻ có đạo, bây giờ thì có giữ làm lễy lạy, l vì chưng ngày thứ nhít đức  Chúa Ieſu đã ſóu᷄ lại,) m ta đừng viẹc về xác, mà lam viẹc thờ đức Chúa blời, và viẹc về linh dồn ta cho lành, hết lào᷄ hết ſức. n Mà ngày khác cu᷄̀ là lễy lạy tlao᷄ lịch, vì có mlời răn thánh Eccleſia, cu᷄̀ phải giữ như ꞗệy.

o La đá thứ hai đạo thánh đức Chúa blời, dĕạy ta, p cách naò ở cu᷄̀ các anh em, là các người ta, q có bảy mlời răn, mà gộp lại tlao᷄ một đều răn, r khién ta yêu người như ta[đính chính 8] ꞗệy : ſ cho nên ſự gì ta muàn người tà làm cho ta, lại ta làm cho người ta ꞗệy : t cu᷄̀ mầy chảng khứng ai làm đều gì cho mầy, lại mầy chớ làm đều ếy cho ai. u vì chưng ta phải muấn lành cho người, mà yêu người, x chảng những là có mlời nói, lại có viẹc làm, mà thạt thà. y Và chảng khá làm hại người thể naò, dầu về mềnh người, z dầu về danh,  dầu về của cải người, a mà ſự ếy hay là mình làm, hay là miệng nói, hay là tlao᷄o᷄ muấn, b dầu chảng ra bề ngŏài, mà mọi ſự có răn tlao᷄ bảy mlời răn ở la đá thứ hai :

c ếy ꞗệy mà mlời răn thứ bốn, tlao᷄ kinh đức Chúa blời, gọi la răn thứ nhít, tlo᷄ mlời hứa, d thì dêạy ta thaỏ kính cha mẹ cho nên, e mà hễ là kẻ bề tlên, cu᷄̀ gọi là cha mẹ : f lại ſự thảo kính thì hàng có bốn phần, g là yêu mến, kính dái, chiụ lụy, giúp cho mọi ſự. h yêu mến, là chớ ghét, chớ muấn ſự dữ cho người, i lại ước mọi ſự lành cho, mà cầu ꞗệy cu᷄̀ đức Chúa blời. k Kính dái là ở khiem nhưầng cu᷄̀, mà chớ mất lào᷄ người, dầu mình làm, dầu miệng nói. l Chiụ lụy là ꞗưng phép người, mọi viẹc khién ta, mà phải mlẽ, m huấng lọ khi khiến ta ſự, về ích cho ta lành đời đời : n mà giúp  cho mọi ſự người có du᷄̀ thể naò, thì phải giúp, o nhít là khi đã già cả, hay là phải đau náng. p ví bàng người còn thiếu ſự về linh hồn cho lành, q (như thể khi cha mẹ chưa biét đức Chúa blời, hay là có lạc đàng về, cho được lành đời đời) r khi ếy càng phải giúp hết ſức, càng viẹc về linh hồn, cho lành, thì trạo᷄ hơn viẹc về xác.

ſ Giái nấy cu᷄̀ khién ſự thaỏ kính, và chiụ lụy ꞗua Chúa, t quan cuyèn, thày, cu᷄̀ các người bề tlên, bàng chức ai nềy đòi. u Mà chảng ꞗưng phép bấy nhêu chức ếy, khi khién viẹc gì phải mlẽ, x hay là lỗy nghĩa đếy, thì có tội, phạm đạo đức Chúa blời: y ſao᷄ le blở lào᷄ làm ngụy cu᷄̀ ꞗua Chúa mình, thạt là có tội kức trạo᷄, lỗy đạo thánh lám. z Mà mlễ khién ta ꞗưng phép kẻ bề tlên, a chảng những vì phải blả ơn người,  khi có lo coi ſóc cho ta lành : b mà lại cho ta, khi nghe mlời người, thì ꞗưng phép đức Chúa blời, c là cội rễ mọi quan trị, mọi phép bề tlên bởi đếy mà ra. d Vì ꞗệy thì phải ꞗưng phép ếy hết lào᷄, vì đức Chúa blời, e mà bởi đếy ta tlou᷄ chiụ phúc ſự chiụ lụy, f lại dái, khi chảng có ꞗưng phép ꞗề tlên, đức Chúa blời có bắt tội.

g ếy ꞗệy mà ta phải hay, ta nên ꞗưng mlời cha mẹ, và phép các kẻ bề tlên, ſự phải mlẽ ; h ſao᷄ le ſự gì lỗy đạo đức Chúa blời thạt là chảng phải mlẽ : i vì chưng tlước thì ta phải ꞗưng lệnh đức Chúa blời ſau thì ꞗưng phép người ta : k nhít là vì đức Chúa blời rứt bề tlên, và rứt trạo᷄: l hai là vì ta phải dái phạt bởi đức Chúa blời, hơn phạt bởi người ta : m vì chưng người ta phạt đướt cất của và phạt chết ; n ſao᷄ le đức Chúa blời, và phạt được  bấy nhêu ſự ếy, mà lại phạt được bắt chiụ hình đời đời chết vô cu᷄̀. o Ba là vì dầu ta chiụ ơn nhều bởi cha mẹ, cu᷄̀ bởi kẻ bề tlên : p ſao᷄ le ơn ta đã chiụ bởi đức Chúa blời là Cha cả, cu᷄̀ Chúa cả, tlên hết mọi chúa, thì khác xa, q vì chưng, hễ là ơn nào ta chiụ bởi kẻ khác, thạt là bởi đức Chúa blời ra hết, mà đức Chúa blời chảng cho, thì ai nếy cho đí gì chảng được. r Mà lại ơn đức Chúa blời cho ta nhều kẻ chảng xiết, cu᷄̀ rứt mlớn vô cu᷄̀ ; ſ nhít là khi đức Chúa blời rứt cả rứt trạo᷄, t vì chúng tôi (chảng có người nào làm ſự ếy) có chiụ xỉ vả, chiụ nạn chừng ếy, u cho nên đổ hết máu thánh mình ra, có giá vô cu᷄̀, mà chiụ chết vì chúng tôi. x Lại phải hay, như giái nầy khién con cái, và kẻ bề dưới, ꞗưng mlời cha mẹ, và kẻ bề tlên : y lại cu᷄̀ khién cha mẹ, và kẻ bề tlên, lo mà giữ con cái, và kẻ bề dưới, ai nếy bàng chức mình, z coi ſóc mà cấm ſự lỗy:  kẻ làm quan thì lo cho dên hŏà thŏận, mà ở cho ngay cu᷄̀ nhau : a cha mẹ thì coi ſóc cho con cái haọc ſự lành, nhít là ſự về cho được lành đời đời. b ſau nữa giái nầy gọp lại các người ta, c khíen ta làm lành cu᷄̀ hết, và giúp hết, d khi có thiếu gì, hay là về linh hồn, hay là về xác người, như thể ta muấn cho người giúp ta, e mà đến ngầy đức Chúa Ieſu phán xét chung, sẽ hỏi ta rieng ſự ếy mlẽ naò : f vì chưng ta làm ſự gì lành cho anh em tlao᷄ đạo, đức Chúa Ieſu sẽ blả cou᷄ ếy cho, như thể làm cho đức Chúa Ieſu : g mà ſự gì ta chảng khứng giúp, khi anh em ếy phải thiếu, h đức Chúa Ieſu thì phạt, như chối làm cho đức Chúa Ieſu. i Giái thứ nam, chớ giết, thì cấm giết người, mà chảng có cấm giết muâng chim, k vì chưng đức Chúa blời hŏá ra lŏài các ſóu᷄[đính chính 9], cu᷄̀ ſự khác  có xác vì người ta, l mà cho người ta du᷄̀ lŏai muâng chim khi có viẹc : m vì ꞗệy giết lŏài ếy chảng có tội gì, n (ví bàng gióu᷄ ếy có chúa, mà chúa nó chảng cho giết, o khi ếy giết nó, thì lỗy giái thứ bảy, ít nửa sẽ giảng giái ếy) p mà lại đức Chúa blời chảng phải ſinh người vì người, q thạt ſinh người vì đức Chúa blời, mà cho người làm hình tưậng thieng đức Chua blời, r vì ꞗệy giết người là tội kực trạo᷄, lỗy nghĩa cu᷄̀ đức Chúa blời : ſ như thể ví bàng có ai giết đầy tớ quan, thì lỗy nghĩa quan ếy lám. t Lại giái nầy răn chớ có chạt tay người, u chó có đánh đòn người, cu᷄̀ chớ làm hại thể naò mình xác người. x vì chưng bởi người làm tôi đức Chúa blời, thì chảng khá giết người, y cu᷄̀ vì ſự ếy có cấm, chớ làm hại mình người  thể naò. z Sao᷄ le giái nầy chảng có cấm ꞗua Chúa, quan cuyèn, a có phép ſưả kẻ có lỗy, mà phạt bàng tội nó. b Vì chưng khi mọi phép thạt bởi đức Chúa blời mà ra, c ai có phép ngay ếy bởi đức Chúa blời, cu᷄̀ có phép mà ſửa ngay kẻ có lỗy, cho đến giết nó, d và cho keỏ tội nó càng lâu càng nhều, e và khi phạt nó, kẻ khác thì dái phạm tội, mà khớn ꞗệy.

f Giái thứ ſáu thì cấm mọi viẹc tà dâm, khi chảng phải viẹc ngay, tlao᷄ một bợ một chào᷄ : g vì chưng khi đức Chúa blời định viẹc ếy, cho người ta được con cái, mà nuei nấng cho nên, h viẹc ếy thì khá, khi có du᷄̀ cho được con cái chính, mà thôi : i viẹc naò tà dâm làm ra con cái naò chảng được, thì càng lỗy. k mà ſự giao cảm cho ngay, thì phải có một bợ một chào᷄, l cho nên khi bạn còn ſóu᷄, ai là ai chảng nên lếy bạn khác : m vì ꞗệy đạo thánh đức Chúa blời cấm, dầu lếy nhều ꞗợ, dầu rảy bọ mình, n vì chưng đầu hết chảng có thói ếy, như miệng thánh đức Chúa Ieſu đã dĕạy chúng tôi : o vì chưng đức Chúa blời đầu hết tlao cho ou᷄ Adam, có một bà Eua, làm bạn, p mà ou᷄ Adam ở cu᷄̀ bà ếy, cho đến chết, là chín tlam ba mươi năm.

q Giái thứ bảy thì cấm lếy của gì người, khi chúa nó chảng cho lếy, r như thể lếy tlộm của người, khi người chảng hay : hay là lếy tlước mạt, khi ép người : ſ hay là khi buân bán, cu᷄̀ khi giao đi gì mà gian ; t ſau nữa, hễ là làm hại của người thể naò, u như thể giết bò, hay là ngựa người, x hay là đốt nhà người, cu᷄̀ làm hại ſự khác, thì lỗy giái nầy ꞗệy. y Cu᷄̀ phải hay có phạm giái nầy, chảng lọ khi  lếy cửa người thể ếy, z mà lại khi gian, để của gì ở nơi mình, mà người chảng khứng, hay là chảng hay, ( a vì chưng cầm lại của người làm ꞗệy, cu᷄̀ như lếy lien cữa người,) b cho nên khi được, mà chưa có ſửa lại ſự làm hại của người, cu᷄̀ chảng có khỏi tội ếy.

c Giái thứ tám chớ nói chứng dối báng người: d thì cấm nói hành người, khi làm hại tiếng người. e Sao᷄ le ſự nói hành người, bủân thì có ba gióu᷄. f thứ nhít khi tlước mạt quan có nói chứng dối báng người, mà có tội kực tráo᷄, g vì chưng có báng ſự ngay, và lỗy nghĩa cu᷄̀ người, lại lỗy phép chung người ta. h Thứ hai khi bỏ vạ cho người, dầu chảng phải tlước mạt quan, i mà tội ếy cu᷄̀ trạo᷄ hèn bàng vạ bỏ là ſự trạo᷄, hèn, hay là người chiụ  bỏ vạ ếy là người trạo᷄ hèn ꞗệy. k thứ ba khi tỏ ra tội còn kín, vì chảng có ai khứng ſự mình lỗy còn kín, tỏ ra. l Lại giái nầy cấm chưởi rủa người, hay là lỗy phép kính người, dầu miệng nói, dầu mình làm. m Sau nữa thi phải hay, ai đã làm hai tiếng người, n thì phải ſửa lại cho lành, như bàng khi ai đã lếy của người, o vì chưng thói người ta, nhít là kẻ trạo᷄, thì lo mất tiếng hơn mất của. p Ví bàng có ai bỏ vạ cho người, tlước mạt quan, cho nên người phải thiẹt của, q chảng lọ là phải ſửa tiếng, mà lại phải đền của thiẹt ꞗối.

r Cho ta giảng hai giái ſau (chớ muấn ꞗợ người, chớ tham của người) ſ tlườc thì ta bảo : hễ là khi đạo thánh đức Chúa blời có cấm viẹc gì, t thì cu᷄̀ cấm lào᷄ muấn viẹc ey ; u như thể  vì chảng nên thề dối, cu᷄̀ chảng nên dĕọuc lào᷄ thề dối. x Vì chưng cội rễ mọi tội ở tlao᷄o᷄, y cho nên khi ai làm viẹc gì, dầu cấm tlao᷄ mlời đức Chúa blời răn, mà khi làm viẹc ếy chảng có chúa í, cu᷄̀ chảng có tội: z ſự nầy khi ai dại thì tỏ, vì chưng khi nó làm ſự gì, a dầu phạm đạo đức Chúa blời, cu᷄̀ chảng có tội, vì nó chảng có chúa ì mình, b mà lại khi ai có Chúa í, ví bàng có dĕoục lào᷄ giết người, c dầu mà chảng có phải giết, đã có tội, lỗy đạo đức Chúa blời, d coi thấy lào᷄ đọu᷄ thể nào, mà cấm hết blou᷄o᷄ phạm tội.

e Sự thạt làm ꞗệy, dầu lào᷄ muấn làm ſự gì lỗy mlời naò răn, thì có tội: f Sao᷄ le nhít là muấn ꞗợ, hay la của người, g thì có giái riêng mà cấm : h vì chưng lŏài người ta, đã quen ſự lỗy, thì lển mê hai tội  ếy hơn tội khác. i Vì chưng có ai giết người, bởi yêu ſự giết là hŏạ. thề dối, vì yêu ſự thề dối cu᷄̀ là hŏạ. k Sao᷄ le vì bổn người ta bởi muấn của ngưới, hay là ꞗợ người, l thì lển mê ăn tlọm, hay là tà dâm, m vì ꞗệy thì phải cấm o᷄[đính chính 10] muấn hai ſụ lỗy ếy, mà có giái riêng ꞗệy. n Lại dầu giái thứ chín thì cấm các lào᷄ ước ſự tà dâm, o ſao᷄ le nhít có cấm ſự muấn ꞗợ người, p vì chưng ai phạm lếy ꞗợ người, chảng lọ là có ſự tà dâm, mà lại có lỗy nghĩa cu᷄̀ bạn khác ꞗối.

q Giái thứ mười thì cấm ſự tham của người, r mà ſự tham nầy có hai gióu᷄. ſ Một là khi ai muấn cất lếy của người. t Hai là khi ai những muấn khou᷄, hay là của ếy, hay là của khác, bàng của ếy. u Giái nầy nhít thì cấm gióu᷄ thạm tlườc ếy : x ſao᷄ le ta cu᷄̀ phải  tlánh ſự tham ſau nữa, y vì chưng bởi người ta hãm cho được của nhều, thì ra nhều ſự lỗy. z Nấy là mười ſự răn đạo đức Chúa blời, a hay là mười bợc thang mà len thạt tlên thien đàng, cho được ꞗui ꞗẻ đời đời : b ví bàng ai phạm dầu một bợc tlao᷄ mười ếy, c mà chảng chừa cho kịp, thạt thì phải ſa xuấng khốn nạn vô cu᷄̀. d Mà mười giái nầy hết tóm về hai ếy mà chớ : e nhít là kính mến đức Chúa blời, là Chúa chúng tôi, hết lào᷄, hết linh bồn, hết ſực. f Hai là yêu người, như ta ꞗệy : g hai giái nầy thì bao lại blọn đạo thánh đức Chúa blời : h ai giữ đếy, thì được hàng ſóu᷄ ꞗệy: i ai tlể nải mà chê đếy thì phải phạt chết vô cu᷄̀.

k Ai nếy đã nghe blót mlời giảng từ đầu hết cho đến bây giờ, l  còn có đều gì hồ nghi, thì nên hỏi, m hay là chung, tlước mạt người ta, hay là riêng, mạc người : n ví bàng có hồ nghi ſự một ꞗợ, hay là dều ꞗợ, o hỏi riêng thì hơn, mà tŏan cu᷄̀, làm thể naò, p ſự phép rửa tội thì phải dưậm đã, cho người làm rồi ſự đã tŏan : q vì chưng đã quen thấy, mlời hứa làm ꞗệy, r nếu chảng làm khi ai chửa có chiụ phét rửa tội, ſ đến khi đã rửa tội rồi, mởi đòi tói ếy, bởi ma quỉ đã đáo᷄ lại, thì khó lám. t đến khi ai nếy đã hỏi đều mình hồ nghi rồi, u thì phải dĕọn mình chiụ phép rửa tội, mà làm viẹc nhin đức về ſau : x ſao᷄ le vì bấy nhêu viẹc ếy khỏi ſức mình, y thì phải cầu cu᷄̀ đức Chúa blời nhin lành, mà qùi gối nguyèn một kinh Chúa. z Lại nguyèn một kinh, Aue, xin cu᷄̀ rứt thánh đòu᷄ thân Maria là đức Mẹ đức Chúa blời, cầu cho chúng tôi  làm viẹc ếy cho nên, a mà ꞗệy kẻ muấn chiụ đạo, dĕọn mình cho được chiụ gratia, là nghĩa cu᷄̀ đức Chúa blời tlao᷄ phép rửa tội. b Khi hỏi mỗi một người thì thưa, và ngŏài miệng, và tlao᷄o᷄ : c mà lại khi miệng thưa, cho có phép, cu᷄̀ quàng hai cánh tay tlước ngực, làm dĕấu tlao᷄o᷄ có như ꞗệy.

d Thứ nhít là viẹc tin, vì phải tin đức Chúa blời là nhít thạt, e chảng có ai dối được mình, cu᷄̀ chảng có dối được ai, truyền bay nhêu mlời, mà tlao cho Eccleſia, dĕại ta ; f tlước ſự đức Chúa blời, là tính thiêng liêng vô cu᷄̀, hàng có ꞗệy, g mọi nơi mọi có, hay biét vô cu᷄̀, có phép vô cu᷄̀, lào᷄ lành vô cu᷄̀, chảng có lo đến được ſự gì lành hơn ; h vì chưng là cội rễ đầu mọi ſự, mà lại như bia mọi ſự nữa, i mà có một tính đức Chúa blời, ſao᷄ le có ba ngôi, k là đức Cha, và đức Con, và đức Spirito Santo: l mà đức Cha thạt là đức Chúa blời, đức Con cu᷄̀ thạt là đức Chúa blời, đức Spirito Santo cu᷄̀ là đức Chúa blời ꞗệy, m ſao᷄ le chảnh phải ba đức Chúa blời, thạt cả và ba ngôi, cu᷄̀ một đức Chúa blời thạt, n có phép vô cu᷄̀, hŏá nên blời đết cu᷄̀ mọi ſự ſinh ra, dầu ta thấy được, dầu thấy chảng được. o Mà đức Cha chảng phải bởi ai, thạt là đức Chúa blời, cu᷄̀ thạt là đức Cha, p vì chưng đời tlược vô cu᷄̀, một mính, chảng có bạn naò, mà ſinh đức Con, q tlao blót tính đức Chúa blời cho, vì thạt có ſinh đức Con, mà thể naò, mlời nói chảng đến. r đức Con cu᷄̀ thạt là đức Chúa blời, và thạt đức Con, ſ vì bởi đức Cha thạt ſinh đẻ ra, mà chảng có mẹ ; t cu᷄̀ một tính cu᷄̀ đức Cha, cu᷄̀ mọi ſự bàng đức Cha, hàng có ꞗệy cu᷄̀ đức Cha. u Lại đức Spirito Santo thạt là đức Chúa blời, cu᷄̀ thạt là yêu vô cu᷄̀, bởi đức Cha,  và bởi đức Con mà ra, x là yêu, vì đức Cha, và đức Con có yêu nhâu, từ đời tlước vô cu᷄̀, mlời nói chảng đến, y mà đức Cha, và đức Con thou᷄ ra blót tính mình, là tính đức Chúa blời, từ đời tlước vô cu᷄̀, cho đức Spirito Santo : z vì ꞗệy đức Chúa blời là ba ngôi, thạt ngôi khác nhau, a ſao᷄ le ba ngôi nầy, chảng phải ba Chúa blời, thạt là một đức Chúa blời mà chớ. b Sự nầy dầu khỏi ſức hay biét ta, ſao᷄ le ta phải tin thạt ꞗệy, c vì đức Chúa blời đã truyền ſự mình cho ta làm ꞗệy. d Bay có tin hết lào᷄ chang ? Ai nếy thì phải thưa thạt mà nói đi. e Tôi tin thạt như ꞗệy.

f Lại ta phải tin thạt đức Chúa blời có một tính, mà có ba ngôi, g là cội rễ đầu, cu᷄̀ là như bia lào᷄ chúng tôi, h mà như thể có thưấng kẻ lành, cho chiụ phúc vô cu᷄̀, i Lại cu᷄̀ phạt kẻ dữ, bắt chiụ hình vô cu᷄̀. Có tin thạt chang? k Thưa ràng. Tôi tin thạt như ꞗệy.

l Ta lại phải tin một Con thạt đức Chúa blời, m là đức Chúa Ieſu Chriſto Chúa chúng toi n cho chúng tội được lành chảng cu᷄̀, lếy xác, lếy linh hồn người, o mà làm người thạt, bởi phép Spirito Santo, p có thạt xuấng thai, mà ſinh bởi rứt thánh Maria đòu᷄ thân, q người khi chưa có đẻ thì đòu᷄ thân, khi đang đẻ cu᷄̀ đòu᷄ thân, mà khi đẻ đŏạn cu᷄̀ còn đòu᷄ thân. r Cho nên đức Chúa Ieſu thạt là đức Chúa blời ſinh bởi đức Chúa blời là đức Cha đời tlước vô cu᷄̀ ; mà vô mãu : ſ lại là người thạt, có ſinh ở thế bởi Maria đòu᷄ thân, mà vô phụ. t Có tin thạt làm ꞗệy chang ?

u Thưa ràng. Tôi tin thạt như ꞗệy.

x Sau ta phải tin, cu᷄ mọt đức Chúa Ieſu, là Chúa chúng tôi, y thạt là đức Chúa blời, cu᷄̀ là người thạt, mà chảng có tội gì được ſốt, z vì tội chúng tôi, đã chiụ đáo᷄ đanh, mà chết tlên cây Crux, a ꞗệy kớu chúng tôi , cho được khỏi tội, khỏi chết vô cu᷄̀ : b vì chưng dầu đức Chúa Ieſu, ta lüân có tính đức Chúa blời, chảng chiụ đí gì khốn được, cu᷄̀ chảng có chết được ; c mà ta lüân tính ngượi, thạt là đã chiụ nạn, và chiụ chết vì chúng tôi. d Có tin thạt làm ꞗệy chang ?

e Thưa ràng : tôi tin thạt như ꞗệy.

f Sau nữa ta phải tin, cu᷄̀ một đức Chúa Ieſu ; là Chúa chúng tôi, g như mạc í mình, đã cho linh hồn mình ra khỏi xác, mà thạt mình đã chiụ chết, h cu᷄̀ đến ngáy thứ ba, du᷄̀ ſức mình, đã lại ſóu᷄ lại, bởi tlao᷄ kẻ chểt, i mà hiẹn ra nhều lần cu᷄̀ đầi tớ đŏạn, k từ ſóu᷄ lại đến bốn mươi ngày, tlước mạt đầi tớ, ſự lạ, thì lên blời, l chiụ chức làm ꞗua Chúa tlên blời tay mình có mọi phép, dầu tlên blời, dầu dưới đết : m đến  khi hết thế lại xuốn ſáng láng, phán xét kẻ ſóu᷄, và kẻ chết; n vi chưng khi ếy có thưấng kẻ lành chiụ phúc vô cu᷄̀, o cho và xác, và linh hồn kẻ lành ꞗui ꞗẻ đời đời : p mà lại phạt kẻ dữ chiụ hình vô cu᷄̀, q bắt và xác, và linh hồn nó ở tlao᷄ lửa địa ngục đời đời ꞗệy. r Có tin thạt làm ꞗệy chang ?

ſ Thưa ràng : tôi tin thạt như ꞗệy.

t Sau hết thì phải tin mọi mlời truyền ra bởi thánh Eccleſia Catholica Apoſtolica, u là các bỏn đạo đức Chúa blời, ở kháp thien hạ, x hộp làm một dưới ou᷄ thánh Papa ở nước Roma, làm thày cả tlên, thay vì đức Chúa Ieſu, theo đòi ou᷄ thánh Pedro như ꞗệy. y Có tin thạt làm ꞗệy chang ?

z Thưa ràng: tôi tin thạt như ꞗệy.

a Viẹc thứ hai, là kính dái đức Chúa blời, cu᷄̀ đức Chúa Ieſu là Chúa chúng tôi, b mà ta phải dái đếy  hơn mọi ſự, c vì chưng chảng lọ là ſóu᷄ chết đời nầy ở tay người : d mà lại khi đã giét rồi, thì bắt được ở tlao᷄ tù rạc điạ ngục và xác, và linh hồn, e ꞗệy khién kẻ nghịch ở tlao᷄ lửa am phủ, f mà chiụ đốt, và hình khác nữa đời đời ꞗệy ; g Có kính dái làm ꞗệy đức Chúa Ieſu tlên hết mọi ſự chang ?

h Thưa ràng : tôi kính dái đức Chúa Ieſu làm ꞗệy, tlên hết mọi ſự.

i Viẹc thứ ba là tlou᷄ cậy: vì có cou᷄ đức Chúa Ieſu, là Chúa kớu chúng tôi, k thì phải cậy đức Chúa blời nhin lành, có khién tha mọi tội vạ chúng tôi, l nếu chúng tôi có du᷄̀ viẹc đức Chúa blời thưâng, và giúp ſức cho chúng tôi du᷄̀, m là viẹc chính ăn năn tội, mà chiụ phép Sacramento, n là phép đức Chúa Ieſu phán chiụ, và ở ta chiụ được, mà chiụ cho lợp. o  tlou᷄ cậy tha tội, bởi đức Chúa blời ꞗệy chang?

p Thưa ràng : Tội tlou᷄ cậy như ꞗệy.

q Lại ta phải cậy đức Chúa blời nhin lành, cho chúng tôi hàng ſóu᷄ ꞗệy tlên blời, r vì có cou᷄ đức Chúa Ieſu, đã kớu chứng tôi, ſ mà lại có mlời đức Chúa blời cho ta chiụ ơn giúp ſức cho chúng tôi, nếu ta có du᷄̀ ſức mình ꞗói. t Có hàng ſóu᷄ ꞗệy, bởi đức Chúa blời cho chúng tôi làm ꞗệy; Có tlou᷄ cậy thể ếy chang?

u Thưa ràng : Tôi tlou᷄ cậy háng ſóu᷄ làm ꞗệy.

x Sau hết thì phải tlou᷄ cậy mọi ſự thế nầy ta du᷄̀ khi hãy còn ſóu᷄, y cho thế ſau ta đến hàng ſóu᷄ ꞗệy, bởi lào᷄ lành đức Chúa blời, vì khién cho ꞗệy : z nhít là tlou᷄ cậy đức Chúa blời nhin lành, cho gratia, là ſức cho chúng tôi được giữ đạo thánh đức Chúa blời, cho đến blọn đời, vò có cou᷄ đức Chúa Ieſu. a Có tlou᷄ cậy bây nhêu ſự  nầy bởi lào᷄ lành đức Chúa blời chang ?

b Thưa ràng : Toi tlou᷄ cậy như ꞗệy.

c Viẹc thứ bốn, là lào᷄ kính mến đức Chúa blời tlên hết mọi ſự, d vì chưng đức Chúa blời blọn vô cu᷄̀, và lành vô cu᷄̀, e tlao᷄ một mình gồm hết ſự lành, rứt blọn : f vì ꞗệy đức Chúa blời đang chiụ mọi lào᷄ hết ſức kính mến đức Chúa blời. g Có kính mến đức Chúa blời rứt lành tlên hết mọi ſự lành chang ?

h Thưa ràng : Tôi kính mến đức Chúa blời như ꞗệy.

i Sao᷄ le vì mến thạt chảng phải là mlời nói, thạt là viẹc làm mà chớ : k lại có mlời đức Chúa Ieſu phán ràng : ai mến tao, thì giữ mlời tao răn : l vì ꞗệy cho ra thạt lào᷄ mến thì phải có viẹc làm. m Nhin vì ſự ếy, nếu tạ kính mến đức Chúa blời cho thạt, thì phải dĕọuc lào᷄ hết mlời răn, đức Chúa blời giúp ſức, cho đến chết. n Có dĕọuc lào᷄  làm ꞗệy chang ?

o Thưa ràng : Có dĕọuc lào᷄ làm ꞗệy.

p Viẹc thứ nam ſau hết là lo buần tlao᷄o᷄ vì đã phạm tội, mà ghét nó, tlên hết mọi ſự phải ghét, q vì tội là lỗy nghĩa cu᷄̀ đức Chúa blời, ta kính mến tlên hết mọi ſự, r mà có nhều mlẽ ép ta kính mến làm ꞗệy, ſ như thể ta là kẻ đac chiụ ơn nhều bởi đức Chúa blời kể chảng xiét : t nhít là vì đức Chúa blời ra dời làm Con người, mà đã chiụ nạn chừng ếy, tlên cây Crux, cho đến chết, vì tội chúng tôi. u Vì ꞗệy ta phải ăn năn ſầu não hết lào᷄, x vì ta đã phạm lỗy gia giét cu᷄̀o᷄ lành đức Chúa blời, thay vi phải thờ phưậng đức Chúa cả. y đây thì phải lếy ra lại ảnh đức Chúa Ieſu chữa chúng toi, đáo᷄[đính chính 11] đanh tlên cây Crux, z mà ai nấy ăn năn tội tlao᷄o᷄ thể naò, thì tỏ ra hết ſức, a mà có ſầu não ăn năn tlao᷄o᷄ thể naò,  cu᷄̀ nguyẹn về ngŏài như ꞗệy. b Sau thì phải hỏi hết, thạt có lo buần ăn năn tlên hết mọi ſự lo, và đa lỗy nghĩa cu᷄̀ đức Chúa blời lào᷄ lành vô cu᷄̀, thạt có lo làm ꞗệy chang ?

c Thưa ràng : Tôi lo buần ăn năn như ꞗệy.

d Sao᷄ le vì ăn năn thạt chảng những là lo buần khaóc laóc vì tội đã phạm tlước, e mà lại chảng có phạm nữa đều nên khaóc laóc thể ếy : f vì ꞗệy ta phải dĕọuc một lào᷄, chiụ đí gì đí gì khốn nạn, dầu đến chết, g mà chảng chiụ nữa lỗy nghĩ cu᷄̀ đức Chúa blời, lào᷄ lành vô cu᷄̀. h Có dĕọuc thạt lào᷄ làm ꞗệy chang ?

i Thưa ràng : Tôi dĕọuc thạt lào᷄ như ꞗệy.

k đŏạn mọi viẹc ếy, thì cho về hết, mà ai nếy thì khaóc laóc, ăn năn tội mình riêng, ít là một đêm[đính chính 12], l mà khiem nhưầng cầu cu᷄̀ đức Chúa blời nhin lành tha tội cho, m vì có cou᷄ đức Chúa Ieſu, đã chiụ  nạn, chiụ chết, kớu chúng tôi: n lại xin cu᷄̀ rứt thánh đòu᷄ thân đức Chúa bà Maria, là đức Mẹ đức Chúa blời, và lại xin cu᷄̀ các thành cầu cho ; o cu᷄̀ ăn nguyền, cho mai ſau đã dĕọn mình nên hơn, p mà chiụ phép thánh rửa tội, là kẻ chảng có đều gì trở viẹc thánh ếy : q vì đã bỏ hết bụt đi, chảng lọ bởi lào᷄, mà lại kẻ làm chúa nhà, cu᷄̀ đã phá đi bởi nhà mình ꞗối : r cu᷄̀ chảng còn có ước ſự gì dữ cho ai, và chảng còn có tlao᷄o᷄ gẹn giủy gì ai, ſ mà lại đã tha cho hết ŏan gia, và có làm ſự gì lỗy nghĩa cu᷄̀ ai, đã đền bàng, mà đã làm lành cu᷄̀ ; t lại có một ꞗợ chính mà thôi : ví bàng là đần bà có chào᷄, cho nên ꞗợ thạt chào᷄ ếy, nếu chảng phải ꞗợ thạt, thì phải xin chữ để tlước, khi chưa có chiụ phép rửa tội. u Sau hết cu᷄̀ chảng có mạc  nợ gì ai, mà blả được bêy giờ. x Vì chưng bốn gióu᷄ nầy, buản chảng khá cho chiụ phép rửa tôi, cho đến khi đã làm rồi mlời ếy nói hứa : y vì chựng ta thấy, nước chưa có đạo ếy, kẻ đã nghe giảng, mà dĕọn chiụ đạo, có nói hứa nhều ſự, khi muấn chiụ phép rửa tội, z ví báng chảng làm khi chưa có chiụ phép ếy, đến khi đã chiụ rửa tội rồi, chảng có làm viẹc ếy, nhít là kẻ mạc ꞗợ mọn. a bây nhêu ſự nầy bủân thì phải giảng cho người ta, khi chưa có chiụ phép rứa tội, cho danh đức Chúa blời cả ſáng hơn.

FINIS.

  1. Gốc: thể được sửa thành thế: chi tiết
  2. Gốc: hét được sửa thành hết: chi tiết
  3. Gốc: phan được sửa thành phán: chi tiết
  4. Gốc: phàn được sửa thành phán: chi tiết
  5. Gốc: nhìt được sửa thành nhít: chi tiết
  6. Gốc: ngôi được sửa thành ngồi: chi tiết
  7. Gốc: đia được sửa thành địa: chi tiết
  8. Gốc: ta như được sửa thành như ta: chi tiết
  9. Gốc: khác ſóu᷄ được sửa thành các ſóu᷄: chi tiết
  10. Gốc: o᷄ được sửa thành o᷄: chi tiết
  11. Gốc: đáo được sửa thành đáo᷄: chi tiết
  12. Gốc: đem được sửa thành đêm: chi tiết