Phép trồng trái
Đâu cũng chừng 60 năm nay, bên phương Tây, ai sanh con gái ra, thì lòng lo hoài, mầng mầng sợ sợ, không biết mùa màng trái trăng khó dễ thế nào; vì thuở ấy chưa biết phép trồng trái, con nít hao nhiều lắm. Đứa nào chưa nên màu, thì cha mẹ chưa chắc được.
Khi ấy có ông thầy thuốc tên là Jenner, người ta hay rước đi trị bệnh ấy. Ông nầy đêm ngày lo kiếm tìm phương thế mà làm cho con nít khỏi bệnh hiểm nghèo đó; song ngày qua tháng lụn chẳng ra chi.
Bữa kia, trời khiến cho ông ấy tình cờ gặp một người đờn bà nói với ông ấy rằng: “Tôi không biết sợ việc nên trái. — Ông thầy thuốc nầy lấy làm lạ; mới hỏi: “Sao vậy?” — bà ấy mới nói: “chẳng chi dễ cho bằng trừ bệnh nầy. Bò cái thường hay mọc mụt nơi vú. Khi nặn sữa bò, nếu mủ trong mấy mụt ấy sang qua tay ta, thì liền mọc mụt như vậy, rồi thì khỏi nên mùa.” Ông ấy nghe nói vậy, về suy gẫm rồi làm thử coi, có hẳn vậy chăng. Hai mươi năm ngoài, ông ấy chuyên một việc lấy giống tốt sang trồng cho con trẻ, nghiệm quả nhiên. Cứu con trẻ khỏi nên mùa được nhiều lắm, đắt danh tiếng lớn. Đồn ra các nước, đều làm theo, cứu được, thuở đó đến giờ, muôn ngàn người khỏi chết vì bệnh ấy.
Ông Jenner có nhơn là dường nào! Qua đời năm 1823, sống được 74 tuổi.