Trở vỏ lửa ra

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Bước tới điều hướng Bước tới tìm kiếm
Trở vỏ lửa ra  (1939) 
của Phan Khôi

Tiểu thuyết đăng trên Phổ thông bán nguyệt san, Hà Nội, số 41 (16 Août 1939), trang 5-141.

NĂM THỨ BA - Số 41 16 AOUT 1939


Phô thông bán nguyêt san
TẠP-CHÍ VĂN-CHƯƠNG RA ĐẦU THÁNG và GIỮA THÁNG

trở vỏ lửa ra
TIỂU-THUYẾT XÃ-HỘI CỦA PHAN KHÔI

PHAN KHOI

TRỞ VỎ LỬA RA
TIỂU-THUYẾT XÃ-HỘI

Chương(không được liệt kê trong bản gốc)

Trở vỏ lửa ra

Đó là tên một bộ truyện dài của ông Phan Khôi vừa viết đăng trọn vẹn trong một số Phổ-Thông Bán-Nguyệt-San số 41 ra ngày 16 Août 1939.

Đó là bộ tiểu-thuyết đầu tay của Phan Khôi tiên-sinh, khiến cho ai nấy đều chú ý.

Nhiều người, nhất là người Bắc-kỳ, không hiểu « Trở vỏ lửa ra », là gì, tưởng nên giải nghĩa ra ở đây.

Nguyên tục-ngữ có câu: « Con gái trở vỏ lửa ra », ở Trung Nam kỳ ai cũng biết cả. Bắc-kỳ cũng có tục ấy từ xưa, bây giờ ở Hanoi bỏ đã lâu rồi, nên ít người biết.

Nhà có đàn-bà đẻ, người ta buộc một cây ráy và một lẻ củi đã đun dở một đâu vào một với nhau, rồi lại buộc nó trên một cái nọc cắm ngoài ngõ, kêu bằng « khem ». Đẻ con trai thì cái lẻ củi giở đầu đã đun trở vào, con gái thì đầu ấy trở ra. Người đi qua, thấy cái khem thì biết trong nhà đẻ con trai hay con gái.

Câu tục-ngữ ấy cũng như câu chữ nho: nữ sinh ngoại hướng nghĩa là con gái sinh ra thì hướng ra bên ngoài.

Tác phẩm này thuộc phạm vi công cộng vì thời hạn bảo hộ bản quyền của nó đã hết ở Việt Nam. Nếu là tác phẩm khuyết danh, nó đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1960. Đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1974. (Theo Điều 27, Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam sửa đổi, bổ sung 2009 bắt đầu có hiệu lực từ năm 2010 và điều khoản kéo dài bản quyền đối với tác phẩm khuyết danh từ 50 thành 75 năm nhưng không hồi tố)


Ngoài ra, một tác phẩm của Việt Nam thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam theo quy định này cũng thuộc phạm vi công cộng tại Hoa Kỳ chỉ nếu nó thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam vào ngày 23 tháng 12 năm 1998, tức là: tác phẩm khuyết danh đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1948; đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1948 tác phẩm chưa bao giờ được xuất bản tại Hoa Kỳ trước ngày 23 tháng 12 năm 1998. (Theo Tuyên cáo 7161 của Tổng thống Bill Clinton áp dụng Đạo luật Thỏa thuận Vòng đàm phán Uruguay (URAA) đối với các tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam)