Bước tới nội dung

Thầy trò trong khám

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Thầy trò trong khám  (1844) 
của Alexandre Dumas, do Phan Khôi dịch

Dịch phẩm Thầy trò trong khám đăng 31 kỳ Đông Pháp thời báo. Phần sưu tầm của Lại Nguyên Ân thiếu 1 kỳ (kỳ 14). Tuy báo đăng không ghi xuất xứ nhưng có thể thấy Thầy trò trong khám chính là tiểu thuyết Bá tước Monté Cristo (Le Comte de Monté Cristo, 1844) của nhà văn Pháp Alexandre Dumas-père (Duy-ma bố, 1802-1870). Có lẽ Phan Khôi đã dịch tác phẩm này từ bản dịch hoặc bản lược dịch chữ Hán; mệnh danh « tiểu thuyết chánh trị » hẳn cũng là do bản dịch chữ Hán gắn cho tác phẩm này. Kỳ đăng thứ 31 tiểu thuyết Thầy trò trong khám, báo ghi chữ « chung » ở cuối, tỏ rằng đã hết. Thật ra đây mới chỉ kết thúc phần đầu tiểu thuyết Bá tước Monté Cristo. Mục thư tín của Đông Pháp thời báo số 776 (2.10.1928) đăng thư dịch giả C.D. trả lời một bạn đọc là ông Văn Nhân:

"Tiếp thơ ông hỏi sao không dịch tiếp luôn cho hết bộ tiểu thuyết Thày trò trong khám. Xin trả lời rằng tôi mắc làm nhiều công việc khác nên tạm đình một lúc, sau sẽ dịch nối theo cho trọn bộ".

Tuy vậy cho đến khi Đông Pháp thời báo tự chấm dứt để chuyển thành Thần chung, tác phẩm dịch này không thấy được đăng tiếp; không rõ Phan Khôi có dịch hết tác phẩm này hay không.

Chánh trị Tiểu thuyết

 Tác phẩm này là một bản dịch và có thông tin cấp phép khác so với bản quyền của nội dung gốc.
Bản gốc:

Tác phẩm này, được phát hành trước ngày 1 tháng 1 năm 1929, đã thuộc phạm vi công cộng trên toàn thế giới vì tác giả đã mất hơn 100 năm trước.

 
Bản dịch:

Tác phẩm này thuộc phạm vi công cộng vì thời hạn bảo hộ bản quyền của nó đã hết ở Việt Nam. Nếu là tác phẩm khuyết danh, nó đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1960. Đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1974. (Theo Điều 27, Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam sửa đổi, bổ sung 2009 bắt đầu có hiệu lực từ năm 2010 và điều khoản kéo dài bản quyền đối với tác phẩm khuyết danh từ 50 thành 75 năm nhưng không hồi tố)


Ngoài ra, một tác phẩm của Việt Nam thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam theo quy định này cũng thuộc phạm vi công cộng tại Hoa Kỳ chỉ nếu nó thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam vào ngày 23 tháng 12 năm 1998, tức là: tác phẩm khuyết danh đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1948; đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1948 tác phẩm chưa bao giờ được xuất bản tại Hoa Kỳ trước ngày 23 tháng 12 năm 1998. (Theo Tuyên cáo 7161 của Tổng thống Bill Clinton áp dụng Đạo luật Thỏa thuận Vòng đàm phán Uruguay (URAA) đối với các tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam)